e, anno illo sexto decimo aetatis carnis meae, cum accepit in me
sceptrum, et totas manus ei dedi, vesania libidinis*, licentiosae per
dedecus humanum, illicitae autem per leges tuas? Non fuit cura meorum
ruentem excipere me matrimonio; sed cura fuit tantum ut discerem sermonem
facere quam optimum, et persuadere dictione.

{20}

[Sidenote: III. De peregrinatione studiorum causa, et de parentum
proposito.]

5. Et anno quidem illo intermissa erant studia mea, dum mihi reducto a
Madauris, in qua vicina urbe jam coeperam litteraturae atque oratoriae
percipiendae gratia peregrinari, longinquioris apud Carthaginem
peregrinationis sumptus praeparabantur, animositate magis quam opibus
patris, municipis Thagastensis admodum tenuis. Cui narro haec? Neque enim
tibi, Deus meus; sed apud te narro haec generi meo, generi humano,
quantulacumque ex particula incidere potest in istas meas litteras. Et
utquid hoc? Ut videlicet ego et quisquis haec legit, cogitemus [Sidenote:
Ps. 129, 1.]_de_ quam _profundo clamandum sit ad te_. Et quid propius
auribus tuis, si cor confitens et vita ex fide est? Quis enim non
extollebat laudibus tunc hominem patrem meum*, quod ultra vires rei
familiaris suae impenderet filio quidquid etiam longe peregrinanti
studiorum causa opus esset? Multorum enim civium longe opulentiorum nullum
tale negotium pro liberis erat: cum interea non satageret idem pater qualis
crescerem tibi, aut quam castus essem; dummodo essem disertus, vel desertus
potius a cultura tua, Deus, qui es unus verus et bonus Dominus agri tui
cordis mei.

6. Sed ubi sexto illo et decimo anno, interposito otio ex necessitate
domestica feriatus ab omni schola, cum parentibus esse coepi, excesserunt
caput meum vepres libidinum; et nulla erat eradicans manus. Quinimo, ubi me
ille pater in balneis vidit pubescentem, et inquieta indutum adolescentia,
quasi jam ex hoc in nepotes gestiret, gaudens matri indicavit; gaudens
vinolentia in qua te iste mundus oblitus est creatorem suum, et creaturam
tuam pro te amavit, de vino invisibili perversae atque inclinatae* in ima
voluntatis suae. Sed matris in pectore jam inchoaveras templum tuum, et
exordium sanctae habitationis tuae: nam ille adhuc catechumenus, et hoc
recens erat. Itaque illa exsilivit pia trepidatione ac tremore; et quamvis
mihi nondum fideli, timuit tamen vias distortas, in quibus ambulant qui
[Sidenote: Jer. 2, 27.]_ponunt ad te tergum, et non faciem_.

7. Hei mihi! et audeo dicere tacuiss