es quia tu fecisti eos, non ipsi dant tibi se ut
serves quod fecisti, et quales se ipsi fecerant occidunt se tibi*, et
trucidant exaltationes[101] suas sicut [Sidenote: Ps. 8, 8. 9.]_volatilia_
et curiositates[101] suas sicut _pisces maris_, quibus _perambulant_
secretas _semitas abyssi_, et luxurias[101] suas sicut _pecora campi_; ut
tu, [Sidenote: Deut. 4, 24.]_Deus ignis edax_, consumas mortuas curas eorum
recreans eos immortaliter.

5. Sed non noverunt viam, [Sidenote: Joh. 1, 3.]_Verbum_ tuum, _per quod
fecisti_ ea quae numerant, et ipsos qui numerant, et sensum quo cernunt
quae numerant, et mentem de qua numerant; et [Sidenote: Ps. 146,
5.]_sapientiae tuae non est numerus_. Ipse autem Unigenitus [Sidenote: 1
Cor. 1, 30.]_factus est nobis sapientia, et justitia, et sanctificatio_;
[Sidenote: Mat. 17, 27.]et numeratus est inter nos, et solvit tributum
Caesari. Non noverunt hanc viam[102], qua descendant ad illum a se, et per
eum ascendant {66} ad eum. Non noverunt hanc viam, et putant se excelsos
esse cum sideribus et lucidos; et ecce [Sidenote: Is. 14, 13. Rev. 12,
4.]_ruerunt in terram_, et [Sidenote: Rom. 1, 21.]_obscuratum est insipiens
cor eorum_. Et multa vera de creatura dicunt, et Veritatem, creaturae
Artificem, non pie quaerunt, et ideo non inveniunt: aut si inveniunt,
[Sidenote: Ibid.]_cognoscentes Deum, non sicut Deum honorant, aut gratias
agunt; sed evanescunt in cogitationibus suis, et dicunt se esse sapientes_,
sibi tribuendo quae tua sunt, ac per hoc student perversissima caecitate
etiam tibi tribuere quae sua sunt, mendacia scilicet in te conferentes, qui
veritas es, [Sidenote: ver. 23.]_et immutantes gloriam incorrupti Dei in
similitudinem imaginis corruptibilis hominis, et volucrum, et quadrupedum,
et serpentum, [Sidenote: ver. 25.]et convertunt veritatem tuam in
mendacium; et colunt, et serviunt creaturae potius quam Creatori_.

6. Multa tamen ab eis, ex ipsa creatura, vera dicta retinebam; et
occurrebat mihi ratio per numeros et ordinem temporum, et visibiles
attestationes siderum, et conferebam cum dictis Manichaei, quae* de his
rebus multa scripsit copiosissime delirans; et non mihi occurrebat ratio
nec solstitiorum et aequinoctiorum, nec defectuum luminarium, nec quidquid
tale in libris saecularis sapientiae didiceram. Ibi autem credere jubebar,
et ad illas rationes numeris et oculis meis exploratas non occurrebat, et
longe diversum erat.

[Sidenote: IV. Sola Dei cognitio beat.]

7. Numquid