mea, ut non declinaret cor meum in {75} verba
maligna, ad excusandas excusationes in peccatis, cum hominibus operantibus
iniquitatem; et_ ideo adhuc _combinabam cum electis eorum_*.

19. Sed tamen jam desperans in ea falsa doctrina me posse proficere; eaque
ipsa quibus si nihil melius reperirem, contentus esse decreveram, jam
remissius negligentiusque retinebam. Etenim suborta est etiam mihi
cogitatio, prudentiores caeteris fuisse illos philosophos, quos Academicos
appellant, quod de omnibus dubitandum esse censuerant, nec aliquid veri ab
homine comprehendi posse decreverant. Ita enim et mihi liquido sensisse
videbantur, ut vulgo habentur[114], etiam illorum intentionem nondum
intelligenti. Nec dissimulavi eumdem hospitem meum reprimere a nimia
fiducia, quam sensi eum habere de rebus fabulosis, quibus Manichaei libri
pleni sunt. Amicitia tamen eorum familiarius utebar, quam caeterorum
hominum qui in illa haeresi non fuissent. Nec eam defendebam pristina
animositate; sed tamen familiaritas {76} eorum, plures enim eos Roma
occultat, pigrius me[115] faciebat aliud quaerere; praesertim desperantem
in Ecclesia tua, Domine coeli et terrae, creator omnium visibilium et
invisibilium, posse inveniri verum, unde me illi averterant: multumque mihi
turpe videbatur, credere figuram te habere humanae carnis, et membrorum
nostrorum lineamentis corporalibus terminari. Et quoniam cum de Deo meo
cogitare vellem, cogitare nisi moles corporum[116] non noveram, neque enim
videbatur mihi esse quidquam quod tale non esset, ea maxima et prope sola
causa erat inevitabilis erroris mei.

20. Hinc enim et mali substantiam quamdam credebam esse talem, et habere
suam molem tetram et deformem; sive crassam, quam terram dicebant, sive
tenuem atque subtilem, sicut est aeris corpus; quam malignam mentem[117]
per illam terram repentem imaginantur. Et quia Deum bonum nullam malam
naturam creasse, qualiscumque pietas me credere cogebat; constituebam ex
adverso sibi duas moles, utramque infinitam, sed malam angustius[118],
bonam grandius. Et ex hoc initio pestilentioso me caetera sacrilegia
sequebantur. Cum enim conaretur animus meus recurrere in catholicam fidem,
repercutiebar, quia non erat catholica fides quam esse arbitrabar. Et magis
pius mihi videbar, si te, Deus meus, cui confitentur ex me miserationes
tuae, vel ex caeteris partibus infinitum crederem, quamvis ex una qua tibi
moles mali opponebatur, cogerer finitum fateri; quam si ex omnibus partibus