re e Pompeio ad Don. p. 233 Lind.:
'Lectum est hoc saepius praecipue apud Varronem. ille dicit, _lac_
non debemus dicere sed _lact_. sed dixit Caesar contra ipsum rem
ualentissimam, nullum nomen duabus mutis terminari'. Caesaris enim
praecepto ad castigandum Varronem utitur Pompeius siue quis fuit
eius auctor, sed ipsum Caesarem id fecisse e contorto et fere
ubique absono Pompei genere dicendi conligere non licet.

Incipiam ab eis quae ad *librum primum* pertinere uidentur. notum
est grammaticos latinos multum quaesiuisse de diuersis I litterae
sonis uariasque rationes quomodo haec discrimina notanda essent
excogitasse (cf. Schneider lat. gramm. I 1 p. 19. 63 sq. W. Corssen
ausspr. uocal. u. betong. d. lat. I p. 142 sq. Ritschl nou. mus.
rhen. XIIII p. 298. 378 sq. G. Schmitz studia orthoep. et orthogr.
lat. I p. 6. 13 sq.). breuiter summam rei conprehendit quamquam non
admodum acute diuersas res confudit Velius Longus (p. 2216):
I uero littera interdum exilis est, interdum pinguis, ut in
eo quod est _prodit uincit condit_ exilius uolo sonare, in
eo uero quod significatur _prodire uincire condire_ aeque
usque pinguescit. utiamin ambiguitatem cadat, utrum per I
quaedam debeant (habeant _P._) dici an per V, ut est
_optimus maximus_. in quibus adnotandum antiquum sermonem
plenioris sonus fuisse et ut ait Cicero rusticanum, atque
illis fere placuisse per V talia scribere et enuntiare.
errauere autem grammatici, qui putauerunt superlatiua per V
enuntiari
e.q.s. de his superlatiuis Varronem egisse e loco supra posito
(fr. 43) Cornuti, quem excripsit Isidorus orig. I 26, 15, uidemus
eumque inter grammaticos a Longo uituperatos fuisse existimo, nam
Caesaris aequalis uiri auctoritatem opposuit antiquae consuetudini,
quam sine dubio defendit. etiam alteram de I exili et pingui
quaestionem teste Scauro (fr. 44) non neglexit, et ita quidem
tractauit, ut a Lucili praeceptis orsus ea maximam partem inprobaret,
unum tantum retineret. Lucilius (cf. Ritschl nou. mus. rhen. VIII
p. 487 sq. monum. epigraph. tria p. 31 sq. C. Lachmann ad Lucr. p. 244
sq.) ubicunque pinguiorem uel ut ipsum sequar pleniorem sonum longae
huius uocalis audire sibi est uisus, et profecto talia discrimina in
pronuntiatione audiebantur, EI scribere uoluit, ita in nominatiuo
pluralis secundae declinationis (Vel. Long. p. 2220) et datiuo
singularis tertiae declinationis (Quint. inst. orat. I 7, 15. Vel.
Long. l