Varro{88} uoluit, quod in his quidem libris dictum fuisse non
disertis uerbis testantur, sed et ex eis sequitur quae statim
referam, et in libro de grammatica aperte positum erat. contra hanc
sententiam magna cum subtilitate et doctrina pugnauerunt posteriores
grammatici, ante alios Velius Longus (p. 2217) et Scaurus (p. 2258).
Longi adponam prima uerba, e quibus qua ratione fere Varro illud
statuerit discimus. 'H littera' inquit
tanquam sonus magis fit, quam litera et accedens literae.
et utuntur auctoritate graecorum apud quos ut superuacua
sublata est. fuisse tamen et apud illos manifestum est ex
ueteribus scriptis et ex eo quod hodie, cum apud illos
numeri prima semper litera nominis quo significantur
notentur, ut "Delta deka, Pi pente:konta, Eta hekaton"
notentur (ut "deka pente:konta hekaton" _P._). unde adparet
hanc literam loco adspirationis non fuisse, alioquin per E
notaretur.
uidebatur Varroni autem haec nota ut uocalibus ita consonantibus quoque
(fr. 56) praeponenda, R uero littera contra graecorum usum adspiranda
non esse (fr. 57). spiritum quem _adflatum_ ipse dicit rerum
rusticarum III 1, 6, _flatum_ ex eo ut uidetur Scaurus p. 2252,
quantum fieri posset reprimere studuit (fr. 58) et in eis tantum
uocabulis admisit, ubi etymologia eum postularet, itaque scribi iussit
_ortus_ non _hortus_ ab oriendo, _alica_ ab alendo, _alicula_ ab alis.
idem etiam ad peregrina uerba transtulit ut sine dubio in _Cilone_ eam
originem secutus est, qua homo angusti capitis et oblongi est, non eam
qua inprobioribus labris esse dicitur (cf. Vel. Long. p. 2234). contra
cum adspiratione ei placuit dicenda esse harena, quae a Sabinis
fasena, haedus hircus hordeum hariolus hostis, quia ab antiquis qui
eidem Sabini sunt (cf. Th. Mommsen unterital. dial. p. 358 sq.) faedus
fircus fordeum fariolus fostis (cf. Paul. p. 84 M.) pronuntiabantur{89}.
adspiratio in mediis uocabulis ei quam maxime coercenda uidebatur, ut
Scaurus p. 2256 demonstrat
et Pulcrum (negat Varro adspirandum esse), quamuis in
consuetudine adspiretur. nihilo minus tamen ratio exiliter
C enuntiandum et scribendum esse persuadet, ne una omnino
dictio aduersus latini sermonis naturam in media
adspiretur,
quae licet tamquam sua Scaurus posuerit a M. Varrone accepit.
consentaneum uero est ex hac lege eum excepsisse ea uocabula quae
necessario H poscunt, ut _ueho traho_. scripsit autem _uemens_ a ui
mentis, _prensus