ractare hoc grammatici est'.
constare uidetur non nisi de pronominibus a Varrone expositis. cum
enim Probus eum inter artis latores numeret (inst. art. p. 48, 37 K.),
hunc librum indicauit, nam maiora opera longe ab eo aberant, quod hi
scriptores artem dicebant. ex eodem libro mutuatus est quae in eisdem
institutis artium (p. 152, 30) de aduerbiis a pronominibus deriuatis
leguntur{92}, quibuscum conponenda sunt quae Cledonius p. 1905 et
Pompeius ad Donatum (p. 239) e Varrone de pronominibus proferunt.

Footnote 92: Ter omnino in eo opere Varronem laudat Probus. non
uidetur tertium testimonium ad librum quendam grammaticum spectare
(p. 127, 31: 'quaeritur qua de causa Varro masculum et feminam
*auos* pronuntiarit. hac de causa, quoniam quaecumque generis
feminini nomina generibus masculinis reperiuntur esse coniuncta,
haec sub sono generis masculini necesse est ut procedant'. eodem
modo ante et post hunc locum quaestiones e Cicerone Lucilio
Sallustio Vergilio sumpsit. cf. Ter. Scaur. p. 2251P.

Orsus est, ut uidetur a grammaticae definitione, quam hanc esse
uoluit: _grammatica est scientia eorum quae a poetis historicis
oratoribusque dicuntur ex parte maiore_ (fr. 91). eam egregie
conuenire cum Dionysi Thracis definitione initio "techne:s grammatike:s"
proposita: "grammatike: estin empeiria to:n para poie:tais te kai
sungrapheusin ho:s epi to polu legomeno:n"{93} uidit Elink Sterk de
parapleromat. in symb. litt. Belg. VIII p. 6 cf. M. Schmidt philolog.
VIII p. 235. 247 et profecto prorsus eadem est, praeterquam quod pro
"sungrapheusin" accuratius locutus historicos et oratores dicere
maluit. duos autem huius scientiae gradus eum distinxisse, quorum
alterum litterationem alterum litteraturam nuncupauit, coniuncta
Augustini de ord. II 12, 35. 37, quem ex parte excripsit Isidorus
orig. I 3, 1, et Martiani Capellae III 229 p. 50 Gr. testimonia
(fr. 92) euincunt, quos disciplinarum libros in usum suum conuertisse
supra (p. 18) conmemorauimus. cum uero Augustinus Martianus Isidorus
inferiorem grammaticae gradum, grammaticae quasi infantiam,
_litterationem_ a Varrone dictam fuisse testentur, hinc corrigendus
est Asper I 2 p. 1725P. ibi enim legitur in codice Vaticano 1492
teste Henrico Brunn: _grammatica est scientia recte scribendi et
enunciandi interpretandique rationem uerborum. quam Terentius et Varro
primum ut adhuc rudem appellatam esse dicit litteraturam._ definitio
mutila esse uidetur K. Lehrsio (anal.