prima et extrema articuli. primum genus est
infinitum, secundum ut infinitum, tertium est finitum,
quartum ut finitum.{106}
nomina et uocabula, quae duae diuersae orationis partes stoicis erant,
sine dubio in grammatica quoque distinxit. ad alterum genus duae
spectant obseruatiunculae. primum enim praecepit (fr. 97) _lact_ in
nominatiuo dici debere,{107} cuius genetiuus sit _lactis_. quamquam
enim Probus scribit (cathol. I p. 7, 3 K.): _e littera unum nomen
reperitur terminatum generis neutri declinationis tertiae, is enim
facit genetiuo: hoc lac lactis. quidam putant hoc lact debere dici,
sed non legi nisi in Varrone de lingua latina_, et Spengelius
philologi XI p. 402 codicem Florentinum de lingua latina V 104 p. 106
_lact_ praebere testatur, obtemperandum esse duco Diomedi p. 303, 7
qui _lac_ exterminasse Varronem tradit, et Pompeio XVIII 2 p. 233, qui
de certo quodam Varronis praecepto in hac re loquitur. aliter Varronem
statuisse narrat Cledonius p. 1904P.: 'lact (lacte _cod. Bern. 380.
Putsch._) ait Varro non dici, numquam enim nomen ex duabus mutis
terminatur aut currit: hoc lacte'. sed aperte confudit Varronem cum
Caesare qui teste Pompeio (cf. supra p. 55) nullum uocabulum duabus
consonantibus terminari uoluit, ut Cledonius aut Pompeium aut eius
auctorem male excripsisse uideatur. omnino enim Donati interpretes in
tot rebus congruunt, quod exigua ex parte docet adnotatio nostra ad
fragmenta 99. 100, ut omnes ex uno eodemque doctiore conmentario
hausisse aliumque plura alium pauciora inde sumpsisse existimem. in eo
autem conmentario conscribendo Varronis grammaticam adhibitam esse ex
fragmentis modo adlatis conligendum ideoque hanc quoque obseruationem
de forma _lact_ codem refero, quod Martiani (III 256 p. 57 Gr.)
consensu confirmatur. praeterea huc spectare quod Charisius (p. 131,
10) de graecis uocabulis -a terminatis tradit (fr. 98) supra (p. 34)
iam indicaui, cum in libro de grammatica breuia de iustis uocabulorum
formis praecepta dari oporteret, quale hoc fuisse uidetur.

Footnote 106: In hoc loco (de l.l. VIII 45 p. 424 sq.) scribendo
Spengelium et Augustinum ab eo laudatum sequor.

Footnote 107: cf. W. Freund in Iahni annal. V 1832 p. 100. Ritschl
nou. mus. rh. VII p. 606 sq. H. Wentzel symb. crit. ad hist. scr.
rei metr. lat. p. 33. I. Vahlen anal. Non. p. 10. L. Mueller de re
metr. poet. lat. p. 379. W. Corssen krit. beitr. z. lat. formenl.
p. 578.

Pronomina prouocabulis Var