. Tegelijk stroomt het bloed als beken in het paradijs. Al het roode
en warme bloed van alle wonden is door Suso's mond in zijn hart en ziel
gevloeid. [688] Catharina van Siena is een der heiligen, die uit de
zijwond van Christus gedronken hebben, gelijk het anderen ten deel viel,
de melk van Maria's borsten te proeven: Sint Bernard, Heinrich Suso,
Alain de la Roche.
Alain de la Roche, in het latijn Alanus de Rupe, bij zijn Nederlandsche
vrienden Van der Klip geheeten, kan als een der meest markante typen
gelden van de Fransche, meer fantastische devotie en van de
ultra-concrete geloofsverbeelding der laatste Middeleeuwen. Omstreeks
1428 in Bretagne geboren, heeft hij als Dominicaan hoofdzakelijk in het
Noorden van Frankrijk en in de Nederlanden gewerkt. Hij is te Zwolle bij
de Fraters, met wie hij levendige betrekkingen onderhield, in 1475
gestorven. Zijn voornaamste werk was het ijveren voor het gebruik van
den rozenkrans, waartoe hij een gebedsbroederschap over de geheele
wereld stichtte, aan welke hij het bidden voorschreef van vaste stelsels
van Ave's, door Pater's afgewisseld. In het werk van dezen visionair,
hoofdzakelijk preeken en beschrijvingen van zijn gezichten, [689] treft
het sterk sexueele van zijn verbeeldingen, doch tegelijk het ontbreken
van dien toon van gloeiende passie, die de sexueele verbeelding van het
heilige rechtvaardigen kon. De zinnelijke uitdrukking der smeltende
godsminne is hier louter procede geworden. Er is niets van de
overstroomende innigheid, die de honger-, dorst-, bloed- en
liefde-fantazieen van de groote mystieken verheft. In de meditaties over
elk van Maria's lichaamsdeelen, die hij aanbeveelt, in de nauwkeurige
beschrijving van zijn herhaalde laving met de melk van Maria, in de
symbolische systematiek, waarbij hij elk der woorden van het Onze Vader
het bruidsbed van een der deugden noemt, spreekt een geest op zijn
laatst, het verval van de hooggekleurde vroomheid der latere
Middeleeuwen tot een uitgebloeiden vorm.
Ook in de duivelenfantazie had het sexueele element een plaats: Alain de
la Roche ziet de beesten der zonde met afschuwelijke teeldeelen, waaruit
een vurige en zwavelige stortvloed breekt, die met zijn smook de aarde
verduistert; hij ziet de meretrix apostasiae, die de afvalligen
verslindt, weer uitbraakt en uitscheidt, weer verslindt, hen als een
moeder kust en koestert, hen telkens opnieuw baart uit haren schoot.
[690]
Daar lag de tegenkant van de "zueticheit"
|