or,
tale enuntiatum, quamquam interiectionis particula desit,{65} tamen
interiecti animi causa ita uocari. secuntur quaedam irascentis amantis
dolentis exempla.{66}

Footnote 63: 'Duo sunt quae bene tractata ab oratore admirabilem
eloquentiam faciant, quorum alterum est quod graeci "e:thikon"
uocant, ad naturas et ad mores et ad omnem uitae consuetudinem
accommodatum, alterum, quod eidem "pathe:tikon" nominant, quo
perturbantur animi et concitantur, in quo uno regnat oratio. illud
superius come iucundum, ad beneuolentiam conciliandam paratum, hoc
uehemens incensum incitatum, quo causae eripiuntur; quod cum
rapide fertur sustineri nullo pacto potest'. cf. O. Iahn l.l.
p. 108 sq.

Footnote 64: De gramm. et rhet. 4: 'ueteres grammatici et
rhetoricam docebant ac multorum de utraque arte commentarii
feruntur. secundum quam consuetudinem posteriores quoque existimo
quamquam iam discretis professionibus nihilo minus uel retinuisse
uel instituisse et ipsos quaedam genera institutionum ad
eloquentiam praeparandam, ut problemata paraphrasis allocutiones
*ethologias* atque alia hoc genus, ne scilicet sicci omnino atque
aridi pueri rhetoribus traderentur. quae quidem omitti iam uides
desidia quorundam et infantia, non enim fastidio putem'.
_ethologias_ pro codicum _aethiologias_ uel _ethiologias_ i.e.
aetiologias, quod retinere uolt W. Christ philol. XVIII p. 161,
scripsit Beroaldus.

Footnote 65: Idem habes apud Macrobium saturn. IIII 6, 17:
'exclamatio, quae apud graecos "ekpho:ne:sis" dicitur, mouet
pathos. haec fit interdum ex persona poetae, nonnumquam ex ipsius
quem inducit loquentem. ex poetae quidem persona est: _Mantua uae
miserae nimium uicina Cremonae!_ (Verg. ecl. VIIII 28). _Infelix!
utcunque ferent ea facta nepotes..._ (Aen. VI 823), _crimen amor
uestrum!_ (Aen. X 188) et alia similia. ex persona uero alterius
_Di capiti ipsius generique reseruent_ (Aen. VIII 484), _Di talia
Graiis instaurate, pio si poenas ore reposco!_ (Aen. VI 529), _Di
talem terris auertite pestem!_ (Aen. III, 620).

Footnote 66: In exemplis autem interiectionum quae locum nostrum
praecedunt nullae Varronis partes esse ostendunt Caeselli Vindicis
Statili Maximi Pauli nomina adscripta.

In eodem libro de tribus dicendi generibus a poetis et oratoribus
usurpatis dixit. Gelli enim libri sexti caput XIIII sumptum esse ex
libris de sermone latino Ritschelio non inprobabile uide