talibus conatibus
nostris, qualibus tunc laborabam, sub stimulis cupiditatum trahens
infelicitatis meae sarcinam, et trahendo exaggerans, nihil vellemus aliud
nisi ad securam laetitiam pervenire, quo nos mendicus ille jam
praecessisset, nunquam fortasse illuc venturos! Quod enim jam ille pauculis
et emendicatis nummulis adeptus erat, ad hoc ego tam aerumnosis anfractibus
et circuitibus ambiebam, ad laetitiam scilicet temporalis felicitatis. Non
enim verum gaudium habebat, sed et ego illis ambitionibus multo falsius
quaerebam. Et certe ille laetabatur, ego anxius eram; securus ille, ego
trepidus. Et si quisquam percontaretur me, utrum mallem exsultare an
metuere; responderem, Exsultare. Rursus si interrogaret, utrum me talem
mallem qualis ille, an qualis ego tunc essem; meipsum curis timoribusque
confectum eligerem: sed perversitate; numquid veritate? Neque enim eo me
praeponere illi debebam, quo doctior eram, quoniam non inde gaudebam, sed
placere inde quaerebam hominibus; non ut eos docerem, sed tantum ut
placerem. Propterea et tu baculo disciplinae tuae [Sidenote: Ps. 41, 11. v.
Sabat.]_confringebas ossa mea_.

10. Recedant ergo ab anima mea qui dicunt ei: Interest unde {91} quis
gaudeat. Gaudebat mendicus ille vinolentia; tu gaudere cupiebas gloria. Qua
gloria, Domine? Quas non est in te. Nam sicut illud verum gaudium non erat,
ita nec illa vera gloria; et amplius vertebat mentem meam. Et ille ipsa
nocte digesturus erat ebrietatem suam; ego cum mea dormieram et surrexeram,
et dormiturus et surrecturus eram; vide quot diebus. Interest vero unde
quis gaudeat, scio, et gaudium spei fidelis incomparabiliter distat ab illa
vanitate; sed et tunc distabat inter nos. Nimirum quippe ille felicior
erat, non tantum quod hilaritate perfundebatur, cum ego curis eviscerarer;
verum etiam, quod ille bene optando acquisiverat vinum, ego mentiendo
quaerebam typhum. Dixi tunc multa in hac sententia charis meis, et saepe
advertebam in his quomodo mihi esset; et inveniebam male mihi esse, et
dolebam et conduplicabam ipsum male. Et si quid arrisisset prosperum,
taedebat apprehendere, quia pene priusquam teneretur, avolabat.

[Sidenote: VII. Alypium a Circensium insania convertit.]

11. Congemiscebamus in iis qui simul amice vivebamus, et maxime ac
familiarissime cum Alypio et Nebridio ista colloquebar: quorum Alypius ex
eodem, quo ego, ortus erat municipio, parentibus primatibus municipalibus,
me minor natu. Nam et studuerat apud me, cum