tero al N. Borovko pri la Deveno de Esperanto, el
rusa lingvo tradukita de V. Gernet (_Lingvo Internacia_ 1896,
n-ro 6-7; _Esperantaj Prozajxoj_, p. 239).

[2] Vidu antauxmortan konfeson pri tiu krizo en cxapitro XII.

CXAPITRO IV.

Studentaj jaroj.

Moskvo. -- Medicina studento. -- Vivado malfacila. -- Cionismo.
-- Poemo al Hebreoj. -- Malsxato je sxovinismo. -- Reveno
hejmen. -- Bruligitaj kajeroj. -- Reverko lingva. -- "En
songxo". -- Perfektigado. -- Longa pacienco. -- Spirito de la
lingvo. -- Turmenta silento. -- Soleco. -- "Mia penso".

Post longa kiso de l' patrino la studento forveturis Moskvon.
Urbego vasta. Universitato plenega. Brilas Kremlaj turoj. Sur
stratoj negxo blanka. Kuras glitveturiloj, tintadas sonoriletoj.
Rapidas cxevaloj longharaj. Cxie vivo gaja, vigla.

Malricxe logxis la junulo. Per lecionoj li gajnetis iom. Sed
malfacile juna hebreo trovas ecx okazojn por instrui. Ankaux li
verketis iom por gazeto, la _Moskovskie Viedomosxti_. Hejme la
gepatroj time zorgis. "Nur dek naux rublojn mi elspezas en
monato", li skribis por ilin trankviligi. Sed kiel li sin
nutris!

Konscience li studadis medicinon. Ankaux li klinigxis siavice
super korpoj de mortintoj en cxambrego dissekca. Simpatie li
malkovris la internan mehxanismon de la homa formo. Ecx tie lin
sekvadis lia revo. Cxu ne similaj estas cxiuj homoj, kun samaj
organoj, samaj bezonoj, samaj timoj kaj deziroj dum la vivo?
Cxu lingvaj aux koloraj diferencoj sxangxas tion? Malkono inter
gentoj devus cxesi.

Li plenumis tamen la promeson. "Por pensadi pri homaro, atendu
kelkajn jarojn!" sonis admono patra. Sed granda malpleno doloris
en koro. Kiel vivi sen celo ideala? Lia penso kompatema sercxis
materialon. Gxi sin turnis tiam al suferoj de l' Hebreoj. Legajxo
en jxurnalo atentigis lin. La cionista revekigxo lin allogis.
Ankaux lia gento, kiel cxiuj, rajtas esti rekonata kaj sxatata.
Kial nur Hebreoj devus kasxi aux prihonti sian naciecon? Ankaux
ili rajtas havi propran centron de kulturo. Nepoj de Moseo staras
cxie dissemitaj. Malfelicxo premas multajn. Trans maro blua de l'
Helenoj kusxas antikva Palestino. Laborado, kolektado, volo
pacienca kondukos al miraklo. Iam eble staros tie sur tero de l'
profetoj nova hejmo de l' Hebreoj. Instruejo, kongresejo
malfermos siajn pordojn. Kolonianoj eklogxos en cxirkauxo. Nur
justa povis esti tia plano. La disa popolo regajnu l' esperon.
Ecx pli juna, Zamenhof jam verkis ve