lemmatis et insuper misere mutilatum
legatur. obseruationem igitur Caesaris de ablatiuo eorum uocabulorum
quae similem nominatiuo genetiuum habeant et quae accusatiuum in -im
faciant (cf. Charisium p. 47, 14 a Keilio bene conlatum) antiquos
damnasse id est loquendo neglexisse Plinius dicit, quos Varro
reprehenderit, sed iniuria, nam in quibusdam recte locutos esse, ut
ipso teste 'ab hoc canali siti tussi febri' dixerint. Varro autem, quo
et exempla (ab hoc cane orbe carbone turre falce igne ueste fine monte
fonte ponte strigile tegete aue asse axe naue classe) a Plinio ei
opposita ipsiusque uerba l.l. VIIII 112 p. 539 'qui dicit hoc monti
et hoc fonti, cum alii dicunt hoc monte et hoc fonte, sic alia quae
duobus modis dicuntur, cum alterum sit uerum, alterum falsum, non uter
peccat tollit analogias, sed uter recte dicit, confirmat' ducere
uidentur, praecepit ut omnia tertiae declinationis nomina substantiua
"analogo:s" ablatiuum datiuo similem haberent. ad eundem ablatiuum
spectat, quod discrimen inter 'rure' et 'ruri' (fr. 19) exposuit. in
his seuere analogiam secutus, alia ad uitae usum, quem etiam in libris
VIII-X saepius premit, direxit, ut nos quodammodo constantiam
desideremus. Plinius licet ipse quasdam exceptiones admiserit (Char.
p. 129, 27) eum uituperat (fr. 20), quod falces axes lintres uentres
stirpes urbes orbes uectes quidem in accusatiuo dicere uoluerit, sed
in reliquis eiusdem speciei monteis et similia. de neutris graecis ut
poema in his libris sic statuisse uidetur, ut ea aut prorsus tamquam
latina (fr. 21) aut prorsus tamquam graeca (fr. 22) declinarentur et
sic analogia, quae primo obtutu deesset, ualeret. quod illud quasi lex
inuiolabilis, hoc ut constans usus a Plinio ponitur, id eo explicatur,
quod pro suo consilio cohaerentem expositionem in breues regulas
discerpsit, quas Romanum uel Charisium iterum breuiasse uidimus, quod
multis exemplis confirmatur. aliter de eadem re in aliis libris
scripsit. in IIII de utilitate sermonis (Char. p. 123, 3 cf. Consent.
p. 2040P), ubi consuetudini communi multum concessisse uidetur,
uniuscuiusque iudicio permisit, si Plinium Varronis expositionem
secutum esse mecum putas, num poematis an poematibus dicere mallet. in
libro de grammatica contra (Char. 131, 10 quem locum inde sumptum esse
infra exponam) quo certa loquendi praecepta dabantur, poematibus
schematibus et quae talia sunt dici iussit, quia nomina latina, et
illa tamquam latina tractanda esse, quae abla