I
110 p. 390, VII 1 p. 391). infra reiectis quae de singulis libris
priorum hexadum dicenda sunt, primum de posterioribus hexadibus agam.
duobus enim locis s. s., quibus totius operis dispositionem proponit,
Varro profitetur tertia parte se disputaturum esse (VII 110 p. 390)
_quemadmodum uocabula coniungantur_, et (VIII 1 p. 391) _ut uocabula
inter se ratione coniuncta sententiam efferant_, quae quamquam
certissimum ipsius scriptoris de consilio suo testimonium continent,
tamen de omnibus duodecim libris accipere dubitabant uiri docti.
incredibile enim uidebatur, tam multos libros ei doctrinae destinatos
fuisse, cuius tam exigua uestigia in grammaticis latinis inuenirentur,
quam solus Priscianus multo posterioris aetatis scriptor diligentius
explicaret, ipse Apollonium secutus Hadriani aequalem, qui primus
omnium hanc prouinciam ad artem et praecepta reuocasset. accedebat,
quod Varro neque in scribendi genere neque in eis quae occasione
data de huiusmodi rebus monuit, magnum subtilioris syntaxis studium
ostendit, et quod, fere ubique ad res et facta siue ad historiam
gentium et litterarum siue ad naturam spectent intentus et singula
conponere atque ex his iudicare solitus, eandem rationem in rebus
grammaticis adhibuisse putabatur. parum profecto consentaneum
uidebatur talem scriptorem disciplinam tantis difficultatibus
obstrictam quasi constituisse et condidisse. neque hoc fecit, id
quod apparebit, si breuiter qua conditione Varronis tempore studia
grammatica fuerint in memoriam reuocauerimus.

Footnote 1: cf. praeter libros de re rustica de antiquitatum
libris Angustini de ciu. del VI 3, fr. antiquitatum human.
lib. XX ap. Non. quadrifariam p. 92, fr. de uita populi
Romani lib. I ap. Non. uictuis p. 494.

*Alexandrinorum grammaticorum* et *Pergamenorum* studia artissime cum
arte critica conexa erant. ut de singulis poetarum locis iudicare
possent, leges quae linguam regerent perscrutabantur et deliberationes
suas in poetarum commentariis uariisque dissertationibus perscribebant
et hoc modo immensa materia multorum sagacitate et diligentia
paullatim pertractata uberrimum thesaurum singularum obseruationum de
uerborum ui origine declinatione coniunctione coaceruabant. ab his
profecti singulas quaestiones ordine et in artis modum exponebant{2}.
scripsit iam Aristophanes Byzantius de analogia{3}, Apollodorus
Atheniensis Aristarchi discipulus (Suid. "Apollodo:ros") "peri
etumologio:n" (Athen. XI p. 483 A. II p. 6