altera singula crimina amplexabatur. quae crimina (V 3
p. 14) tripartita sunt, primo ab inpositione repetita: non omnis
inpositio uerborum extat, quae extat non omnis sine mendo inposita,
quae recte est inposita non cuncta manet, quia multa uerba commutatis
litteris obscurantur; deinde a linguarum diuersitate: non omnis origo
est latinae linguae e uernaculis uerbis; denique a ui uerborum: multa
uerba aliud nunc ostendunt, aliud ante significabant. haec omnia
multis exemplis inlustrauit, qualia facile in libris sequentibus
inuenies. neque deerant puto querelae ut (V 5 p. 15)
uetustas pauca non deprauat, multa tollit. quem puerum
uidisti formosum, hunc uides deformem in senecta. tertium
saeculum non uidet eum hominem quem uidit primum. quare
illa quae iam maioribus nostris ademit obliuio fugitiua,
secuta sedulitus Muti et Bruti retrahere nequit.
*Libro altero* contra etymologiae praestantiam praedicauit et eodem
modo quo libro nono opinor primo quae ad uniuersam etymologiam
spectarent, deinde singula crimina 'et ea quae in priore libro essent
dicta et ea quae potuissent dici' (VIIII 7 p. 461) perlustrauit. In
priore parte recte stoicos artem etymologiam iudicasse eidemque
manifestis praeceptis certum fundamentum dedisse disputauit. quae
praecepta, si supra Augustini principia dialectica huc pertinere
probauimus, ita fere persecutus est. omnium uerborum ratio explicari
potest et ab alio ad aliud transeundum est, donec res (nam res et
uerba perpetuo confunduntur) similitudinem quandam cum sono uerbi
ostendant, ut ouium balatus uel tubarum clangor. huc igitur referendus
uidetur Noni locus (p. 450 M. gannire) de animalium uocibus. talia
uerba _quasi cunabula uerborum esse_, dixit _ut sensus rerum cum
sonorum sensu concordaret_. in rebus quae non sonant similitude tactus
ualet, ut lene lenem crux asperum sonum habet. inde ad rerum
similitudinem progrediendum esse putauit, deinde ad uicinitatem
quandam, cuius multos modos enumerauit, fieri per efficientiam et
effectum, per id quod continet et continetur, a parte totum et a toto
partem, immo per abusionem. postrema ratio progressus ad contrarium
est, sed hanc adamasse Varro non uidetur. permultorum uero uerborum
originem ostendi non posse Varro concessit, ut Augustinus in his
quoque eum sequatur, quod eum concessisse et mediae uiae, quam in
libro decimo elegit, exemplum (79 p. 588), et non pauci loci librorum
etymologicorum docent. Deinde ad singula crimin
|