ea, quae e
duobus, uocabulis uel altero uel duobus plus minus mutatis breuiatis
contractis orirentur, ut loci infra scripti docent: V 141 p. 143 _ab
aedibus et faciendo maxume aedificium_; V 176 p. 176 _detrimentum a
detritu ... ab eadem mente intertrimentum ab eo quod duo, quae inter
se trita et deminuta_; V 178 p. 177 _manupretium a manibus et pretio_.
et sic permulta praecipue in extremo libro quinto. alterius generis
haec sufficiant exempla: V 171 p. 171 _septem a septem et uncia
conlisum_; V 37 p. 38 _uineta ac uineae a uite multa_; X 81 p. 589
_quod uocabulum factum ut ex non et uolo nolo, sic ex ne et quidquam,
item media extrita syllaba, coactum est nequam_. quam ob rem hoc genus
in illa regula praetermitti posse nego et Varronem _denique
uocabulorum conpositione aut conlisione_ scripsisse censeo. nihili in
hac re est, quod ad conpositionem non semper respexit, ut VI 43 p. 222
_cogitare a cogendo dictum, mens plura in unum cogit, unde eligere
possit. sic ex hominibus contio dicta, sic coemptio, sic compitum
nominatum. a cogitatione concilium, inde consilium._ nam horum
temporum grammatici ei erant, qui nondum usum semper ad artem dirigere
didicissent quorumque ars ipsa haud sane perfecta esset.

Altera triade, quae seruata est, 'de uerborum originibus' agitur,
primo libro (VII 110 p. 389) de uocabulis 'locorum et earum rerum quae
in locis esse solent', secundo 'quibus uocabulis tempora sint notata
et eae res quae in temporibus fiunt', tertio 'in quo a poetis sumpta
ut illa dixi in duobus libris de (_om._ F.) soluta oratione'. de his
pluribus disputare non magis huius loci est, quam de prima triade
alterius hexadis de declinationibus scripta, quae item extat, cuius
libro primo exposuit 'quae contra similitudinem declinationum
dicantur', altero quae 'contra dissimilitudinem', tertio 'de
similitudinum forma' (VIII 24 p. 409), quae diuisio cum dispositioni
librorum II-IIII prorsus respondeat (VII 109 p. 389), iam hic
expectamus, alteram{17} triadem eodem modo illius hexadis triadi
secundae respondisse, ut primus liber uocabula, alter uerba
temporalia, tertius poetarum usum contineat, quod confirmabitur si
diuersas orationis diuisiones a scriptore in libro decimo, quo suam de
analogia sententiam explicat, propositas examinauerimus. duae enim
sunt quae in censum ueniunt{18}. prioris hae partes sunt (X 15 p. 552.
51 p. 574. VIII 21 p. 406): uoluntas hominum quae est inpositio
uocabulorum, natura quae est declinatio u