eze eerste periode van Europeesche
historie: Meredith was dat niet gegeven, en hij moest achteruitzetting
en het vergeten-worden dragen, evenals Ibsen 't deed. Er was nacht in
zijn talent en zijn geest.

"Zij hield het oor van den nacht gevangen,"[22] zegt hij van eene,
wanneer ze in nachtelijke stilte zingt, en haar stem, door de
eenzaamheid gedragen, met het bewustzijn van haar macht en haar bekoring
den Nacht als dwingt tot luisteren. In Meredith's geest bestaat ook de
nauwe aanraking en gemeenschap tusschen zijn gevoeligheid en het
nachtelijke van zijn ziel.

Hij heeft van nature de wijsheid van den nacht die de geheimen bezit van
een groot verleden.

Zijn bezieling wordt gescherpt en voortgeleid door zijn kennis en zijn
verstand. En als de verbeelding bij hem uitgaat om gestalte te verleenen
aan het leven van zijn tijd, dan mag zij niet rusten eer de voorstelling
van het leven tot aan den tragischen rand is gebracht en het bloeiende
leven zelf, geknakt en getroffen, met angstig vragende oogen staat
tegenover den meedoogenloozen dood.

Zoo rijst de blanke heerlijkheid van het pas ontknoppende bestaan voor
het oog van den dichter omgeven door een kring van duisternis[23]. Hij
heeft er toch het leven niet minder lief om, al zit hij 't als een
illusie, maar evenmin doet hij afstand van zijn gevoel van innige
verwantschap met die duisternis, die het mysterie van het leven in zich
besloten houdt.

En het maakt dat hij zich bewust wordt van een scheiding tusschen zich
en de uiterlijke wereld, en tegelijk maakt het dat hij weet van een
afstand tusschen zijn innerlijke wereld en zichzelf, zijn eigenste zelf.
Want ook zijn innerlijke wereld heeft haar illusies waar toch niemand
buiten kan: zij spreekt van liefde, en hij, de dichter, kan den nacht
niet weren uit zijn hart--hij antwoordt met: eenzaamheid....

Afstand te bewaren ook tegenover het eigen liefdegevoel! Zich te
bezinnen, en zonder het levensgevoel op te geven, de vrijheid van geest
te handhaven![24] Dus luidt de wijsheid gesproten uit herinnering,
berouw en voorgevoelens, dus spreekt de morgenstond, nog onder de
kennis-zwangere schaduwen van den nacht, als het licht onwezenlijk
huivert en trilt over de goede dingen dezer aarde.

"_Modern Love_"[25], Meredith's _Comedie der liefde_--maar het werk van
den Engelschen dichter is geen comedie, 't is een stem die klaagt en
berust--zegt in een reeks van gedichten zijn levenssmart en zijn
zelfbezinning. Het is als