FRANS HEYLINCK, van
Antwerpen, in 1601 den "eersten naghel had geslagen," kreeg hij een
geschenk van wijn.

Sint-Martenskerk bezit eenige goede kunstwerken: een H.-Sacramentshuis,
gebeiteld door HENDRIK MAURIS in 1586; eene degelijke schilderij van
BERNAARD DE RYCKERE, van Kortrijk, _de Nederdaling van den H. Geest over
de Apostelen_ voorstellende; een tafereel van KAREL VAN MANDER,
verbeeldende de onthoofding van Sinte Katharina; een koperen altaar,
over weinige jaren geleverd door M. FIERLEFYN. Het snijwerk der vont, de
zeven H. Sacramenten voorstellende, is eveneens zeer merkwaardig.

Boudewijn IX, graaf van Vlaanderen, die gaarne te Kortrijk verbleef,
bouwde in 1200 de kerk van O.-L.-Vrouw, en vestigde er een kapittel van
twaalf kanunniken met eenen deken.

De kerk behoort tot den overgangsstijl, evenals de kerk van Pamele, die
slechts dertig jaren jonger is. Eigenaardig is zij opgevat, in ongewonen
vorm en ongewone lijnen, maar toch schoon in stand en samenstelling.

Het koor schijnt hersteld te zijn geworden na de ramp van 1382. De kapel
der Onbevlekte Ontvangenis is van 1420.

Lodewijk van Male stichtte de heerlijke kapel der graven van Vlaanderen,
een vorstelijk gebouw, waaraan de beste meesters uit de tweede helft der
XIVe eeuw arbeidden. Dit deel was voltooid in het voorjaar van 1374. In
de jaren 1866-1870 heeft men de grafelijke kapel prachtig hersteld, dank
aan de kennis of de begaafdheden van kanunnik F. VAN DE PUTTE, JAN VAN
DER PLAETSEN, baron BETHUNE en anderen.

De kerk van O.-L.-Vrouw bezit eene prachtige schilderij van ANTOON VAN
DYCK: _de Oprichting van het kruis_; een kostbaar marmeren altaar,
geplaatst door HUBERT BOREUX, van Dinant; alsmede eene reliquie van
onschatbare waarde: een haarlokje des Zaligmakers, medegebracht uit het
H. Land door Philip van Elzas.

Het was in de kapel van O.-L.-Vrouw, achter het hoofdaltaar, dat de
Vlamingen in 1302 dankbaar de gulden sporen ophingen, welke zij op het
zegeveld van Groeninge gevonden hadden. Toen men over eenige jaren het
witsel van het gewelf krabde, ontdekte men aldaar de schildering van 116
zwarte leeuwen op gelen grond.

In de eerste helft der XVIIIe eeuw bekleedde men het geheele koor, tot
aan de gewelfbogen, met marmer en gemarmerd hout. Dit bijvoegsel wordt
thans geweerd, zoodat de gansche kerk weldra weer zal pralen in hare
oorspronkelijke strenge schoonheid.

De kerk van Sint-Michiel, plechtig gewijd den 18 Mei 1611 en voor korte
ja