cibus et captiosis interrogationibus circumscripti atque decepti
quidam, cum eas dissolvere non possunt, desciscunt a veritate. Oportet
igitur et ea, quae pro perspicuitate responderi possunt, in promptu habere,
de quibus iam diximus, et esse armatos, ut occurrere possimus
interrogationibus eorum captionesque discutere: quod deinceps facere
constitui. 47. Exponam igitur generatim argumenta eorum, quoniam ipsi etiam
illi solent non confuse loqui. Primum conantur ostendere multa posse videri
esse, quae omnino nulla sint, cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus
iis, quae nullae sint, ut iis, quae sint. Nam cum dicatis, inquiunt, visa
quaedam mitti a deo, velut ea, quae in somnis videantur quaeque oraculis,
auspiciis, extis declarentur--haec enim aiunt probari Stoicis, quos contra
disputant--, quaerunt quonam modo, falsa visa quae sint, ea deus efficere
possit probabilia: quae autem plane proxime ad verum accedant, efficere non
possit? aut, si ea quoque possit, cur illa non possit, quae
perdifficiliter, internoscantur tamen? et, si haec, cur non inter quae
nihil sit omnino? 48. Deinde, cum mens moveatur ipsa per sese, ut et ea
declarant, quae cogitatione depingimus, et ea, quae vel dormientibus vel
furiosis videntur non numquam, veri simile est sic etiam mentem moveri, ut
non modo non internoscat vera visa illa sint anne falsa, sed ut in iis
nihil intersit omnino: ut si qui tremerent et exalbescerent vel ipsi per se
motu mentis aliquo vel obiecta terribili re extrinsecus, nihil ut esset,
qui distingueretur tremor ille et pallor, neque ut quicquam interesset
inter intestinum et oblatum. Postremo si nulla visa sunt probabilia, quae
falsa sint, alia ratio est. Sin autem sunt, cur non etiam quae non facile
internoscantur? cur non ut plane nihil intersit? praesertim cum ipsi
dicatis sapientem in furore sustinere se ab omni adsensu, quia nulla in
visis distinctio appareat.
XVI. 49. Ad has omnis visiones inanis Antiochus quidem et permulta dicebat
et erat de hac una re unius diei disputatio. Mihi autem non idem faciendum
puto, sed ipsa capita dicenda. Et primum quidem hoc reprehendendum, quod
captiosissimo genere interrogationis utuntur, quod genus minime in
philosophia probari solet, cum aliquid minutatim et gradatim additur aut
demitur. Soritas hoc vocant, quia acervum efficiunt uno addito grano.
Vitiosum sane et captiosum genus! Sic enim adscenditis: Si tale visum
obiectum est a deo dormienti, ut probabile sit, cur non eti
|