oe in 1842 de vriendin eener dame te Padang, die over
haar geringe afkomst werd gehekeld ...
"Haar vader was trompetter" had men beweerd.
... hoe die vriendien party-trok voor de gehoonde afwezige, met 'n
heftig:
Ja, maar ... 'n _Engelsche_ trompetter!
Daarover werd gelachen. Men vond de verdediging even zot als de aanval
dom en kwaadaardig was. Doch, ik vraag u, Nederlanders, U die aldus
"volkerenwysheid" borgt van den vreemdeling, of ge niet wat al te
gastvry zyt in het onthalen van 't Engelsch trompetterskind dat we
hier onderhanden hebben genomen om 't 'n fatsoenlyke begrafenis te
bezorgen? Komaan, ik stel u voor, alle kinderen even lief te hebben
--van trompetters en anderen--maar juist daarom geen onverdiende
hoogheid toetekennen aan vreemd kroost, en vooral niet _omdat_ er wat
trompetterigs bykomt.
Laat ons eenvoudig zyn, en nu-en-dan--als het te-pas komt, waarom
niet?--vorderen dat _ieder_ en _alles_ op de plaats zy, waarvoor _hy_
en _het_ geschikt zyn. En laat ons dit doen zonder 'n ophef alsof we
de diepzinnigste waarheid van de wereld verkondigen. Laten we daarby
de _leugen_ vermyden, klaterwaarde van _citaat_ optedringen aan 'n
uitspraak, zoo huisbakken-eenvoudig dat er geen geklater, geen
Engelsch en vooral geen trompet--ik spreek nu niet van hoofdartikel-
schryvery--by te-pas komt.
* * * * *
Indien ik hier m'n uitval tegen de pretentieuze afkomst van die
Padangsche dame besluiten mocht, had de heele uitval achterwege kunnen
blyven. Ik heb betoogd dat men zeer goed in 't Hollandsch zeggen en
doordryven kan, dat het nuttig is, ieder te plaatsen waar hy naar
gaven, karakter, fortuin, ouderdom, enz., tehuis behoort. En ... dat
men zich daarby niet behoeft te beroepen op exotische wyzigheid.
Welnu, ik mag na dit allergemakkelykst betoogje, _niet_ van dat
onderwerp afstappen. Want ik hoop opgewekt te hebben tot de vraag:
--Wanneer die Engelsche waarheid zoo eenvoudig voor de hand ligt,
vanwaar dan dat ze, alsof 't een diepzinnig spreekwoord was, kracht
van _tekst_ heeft gekregen? Er moet daarin toch iets meer liggen dan
in sommige andere spreekwyzen--"_mooi weer vandaag_" "_twee maal twee
is vier_" _de Nederlander is braaf_, enz. enz.--die we gewoon zyn in
't Hollandsch te zeggen. Beproef gyzelf eens, aan een lauw, dor,
banaal hoofdartikel schyn van gewicht te geven ...
--Zonder klinkers?
--Neen, zonder _scie_, zonder stoplap van dien aard.
--Ge erkent dus
|