sten hoofdregel
der rekenkunde--zou eigenlyk kunnen beteekenen: "als we aan 't vechten
gingen, zouden _wy_ winnen, want we hebben de meerderheid op onze hand.
Laat ons 't vechten voor gebeurd houden, en aannemen dat wy geslagen
hebben. Dit wint vermoeienis, tyd, geld en bloed uit." Zeker! Maar ...
dan blyft toch altyd de eisch: _dat men goed telt_, niet waar? En dit
doen we met onze konventioneele kiesdistrikjes alweer _niet_! De fiktie
over "bevoegdheid" nu eenmaal niet kunnende missen, behooren wy _in_ die
fiktie zoo logisch mogelyk te-werk te gaan. Dat we dit _niet_ doen, meen
ik in m'n IDEEN 119, 120, 121, en 133, voldingend bewezen te hebben. Of
zou 't er--na eenmaal 'n onjuistheid te hebben aangenomen als punt van
uitgang,--niet op aankomen hoe men daarop voortbouwt? 't Is wel mogelyk.
Maar dan konden wy onze kiezery vereenvoudigen of, beter nog, geheel
achterwege laten, en de beslissing over "bevoegdheid" tot Lands-en
Gemeentbestuur overlaten aan 't lot.[7] Dit zou ook hierom misschien
de voorkeur verdienen, omdat we dan met gelyke kans op goeden uitslag
--waarschynlyk zelfs met grooter kans--tyd en inspanning konden sparen,
om nu niet te spreken, van den wrevel, van de zwartmakerij, van al 't
_onzedelyke_ dat 'n onvermydelyk gevolg is van onze tegenwoordige
kiesmethode. Het heeft er veel van, of de Wetgever bevreesd was dat
het Volk hooger zou staan dan z'n gemachtigden, en middel zocht om by
't verlagen van 't peil der Kamer, tevens de burgery te demoralizeeren.
En nog beweren sommigen dat de fabrikeurs der achtenveertigste grondwet
hun doel niet zouden bereikt hebben! _Allons donc_!
* * * * *
Men zou kunnen aannemen dat er voornamelyk drie manieren zyn, waarop
'n certificaat van _bevoegdheid_--dat is 'n aanstelling tot
_specialiteit_--wordt uitgereikt:
1. _Door de spontane publieke opinie, mits zich uitdrukkelyk in een
niet al te onbelangryk feit openbarende, daar 't anders twyfelachtig
blyft wat eigenlyk de opinie van zoo'n publiek is_?
2. _Door 'n officieel gereglementeerd_ deel _van de publieke opinie,
zooals byv. geschiedt naar aanleiding onzer Kieswet_.
3. De par le Roi, _d.i. door den luim van 'n Minister die z'n eigen
gezag te danken heeft aan 'n fiktie omtrent_ "_bevoegdheid_."
De vraag doet zich op, welke van deze drie manieren 't meest
vertrouwen verdient, dat is 't minste wantrouwen. Ik weet 't
waarlyk niet.
De kompetentie van 't _algemeen_, van "Men" we
|