van wysheid, en begon nu duidelyk intezien dat:
"_het verschil van rassen_ ... _de vrygeboren mens_ ... _Europeesch
overwicht_ ... _graadwydte van den menshoek_ ... _Engelsche
huichelary_ ... _konkurrentie van den beetwortel_ ... WILBERFORCE ...
_edel pogen_ ... KAIN ... _verstoktheid van die andere party_ ...
_bybelsche oorsprong der slaverny_ ... UNCLE TOM ..."
Kortom, hy voelde zich in-staat, genegen en byvoegd--_Specialiteiten
voor_!--om die zaak allergrondigst te behandelen. Z'n eigen zoon
_lunchte_ op 'n plantage aan de Kommewyne, en kon in zuiver
negerengelsch verzekeren dat hy iets niet wist. Zou dan de vader niet
weten hoe die emancipatiekwestie in elkaar zit? FRITS-zelf had nu 'n
_footboy_ met dikke lippen en witte tanden. Zou dan FRITSJENS vader
geen verstand hebben van slaverny?
Maar och, 't ging weer als met de indyking van den _Simois_. Lang voor
't slechten of ophoogen der zandlaagjes die de slaverny moesten
bedwingen of beschermen--ik verdenk FRITS dat hy, na 't _breakfast_,
brokstukken van tegenvoeters aan elkaar lymde--lang voor de oudeheer
gereed was met z'n allerduidelykste uiteenzetting van de zaak, was
FRITS te Batavia, waar-i alweer 'n schat van ondervinding opdeed.
In straat Sunda namelyk had 'n zwervende visscher geweigerd zich voor
een aan de matrozen geleverd zoodjen _ikan kakap_ te laten betalen met
'n stuk spek en twee verroeste schaatsen. De man was "brutaal" geworden,
en daarop door Janmaat geslagen. De arme kadraaier sprong over-boord,
en betaalde zich--voor visch en mishandeling niet te duur waarachtig!
--met 'n oud wollen hemd dat-i in de vlucht meenam.
Eenige maanden na dit voorval verklaarde zich de oudeheer VAN 'T
EEN-OF-ANDER in-staat, genegen en bevoegd--_Specialiteiten voor_!--om
't Indisch vraagstuk optelossen. Hy-zelf had nu 'n zoon die perfekt
Maleisch verstond. _Andjieng belanda_! had de vluchtende visscher
geroepen. Dit woord stond--met rang van citaat[3]--in FRITSJENS brief,
die van 't voorval melding maakte en 't aanbeval als tekst voor 'n
verhandeling over Indische toestanden.
--De jongen is vlug! Pas ruikt hy 'n land, en hy verstaat de taal al!
Alzoo:
"_Mensenrecht_ ... _Nederlandsche beschaving_ ... _zweet van
voorvaderen_ ... _oogmerken van Voorzienigheid_ ... debouches voor
Enschedesche fabrieken, voor de jeneverstokeryen te Schiedam en andere
evangelien_ ... _handelmaatschappy, konsignatiestelsel, indigo,
zeeroof en welmeenendheid_ ... _heil des vaderla
|