mkerk te
Keulen, dit onvolprezen meesterstuk der middeleeuwsche bouwkunst. Hasselt
(15,000 inw.), de hoofdstad der provincie, is bekend om haar stokerijen,
terwijl Maaseik (4,700 inw.) doorgaat voor de geboorteplaats van de twee
beroemde broeders _Hubert_ en _Jan Van Eyck_, de stichters der Vlaamsche
schildersschool in de XVe eeuw.

Intusschen zetten we onze reis voort over Tienen naar Leuven. De eerste
(17,700 inw.) is een voorbeeld van netheid, met suiker- en ijzerfabrieken
en een zeer bezochte graan- en veemarkt. In 1213, bij den inval van den
prins-bisschop van Luik, werd de stad ten gronde vernield, benevens 32
dorpen en andere steden, waaronder Zoutleeuw, welks oud stadhuis en kerk,
maar vooral haar keurig tabernakel als een wonder van bevalligheid zijn
bekend. De kerk van Zoutleeuw is de eenige, die in de 16e eeuw door de
beeldstormers niet werd verwoest; zij geeft alleen een beeld van hetgeen
onze bedehuizen waren voor de kerkhervorming.

[Figuur: Romaansche Kloostergang te Tongeren]

Ten noord-oosten van 't Hageland liggen de steden Diest (8,900 inw.) en
Aarschot (7,000 inw.). Diest met een rijk archief van merkwaardige
oorkonden der XIIIe eeuw, hield in den strijd tegen Spanje het langs de
zijde van Willem den Zwijger. In de kerk van St.-Sulpicius rust Oranje's
oudste zoon Filips (*1618).

Thans vraagt Leuven onze aandacht, de voormalige rijke hoofdstad van het
hertogdom Brabant, gedaald tot den rang van gewone provinciestad. Gelegen
aan de Dijle, waar keizer Arnold in 892 de Noormannen een geduchte
nederlaag bracht, telde de stad in de XIVe eeuw niet minder dan 4000
weefgetouwen voor het vervaardigen van laken, en een bevolking, beweert
men, van 80,000 zielen, nu slechts 42,000. Inwendige onlusten tusschen
edelen en ambachtslieden, woeste partijschap en burgerkrijg deden haar
nijverheid ten onderen gaan. Hertog Jan IV, een bevorderaar van letteren en
wetenschap, trachtte de stad voor dit verlies schadeloos te stellen, en
begiftigde haar in 1426 met een hoogeschool, een eeuw later een der meest
bezochte van gansch Europa. Een groot getal beroemde mannen: Erasmus,
Justus Lipsius, Paus Adriaan VI van Utrecht werden er gevormd.

Vervallen van haar vroegere grootheid, bezit ze nog belangrijke fabrieken
en brouwerijen, alsook een goed bezochte Kath. Vrije Universiteit, gesticht
in 1834. Het stadhuis is een juweel en een der schoonste monumenten van
Belgie. Dit meesterstuk van den Leuvenschen bouwmeester Matheus