tri, quam Gregorius ipse decimus tertius, filiorum
Ecclesiae Pater amantissimus. Nam ut omittam loca sparsa, quae ex
monumentis veterum conquisita, nostram fidem apposite affirmateque
propugnant; tenemus horum integra volumina, quae de industria
religionem, quam tuemur, evangelicam distincte copioseque
dilucidant. Duplex Hierarchia Martyris Dionysii[38] quas classes,
quae sacra, quos ritus edocet? Pupugit ea res Lutherum[39] tam
valde, ut huius opera "simillima somniis, nec non
perniciosissima" iudicaret. Imitatus parentem Caussaeus,[40]
nescio quis terrae filius, ex Gallia, non est veritus hunc
Dionysium, inclytae gentis Apostolum, vocitare "delirum senem."
Centuriatores[41] vehementer offendit Ignatius et Calvinum,[42]
ut in eius epistolis "deformes naevos, et putidas naenias"
hominum quisquiliae notarint. Censoribus[43] illis "fanaticum
quiddam" Irenaeus edixit; Clemens auctor Stromatum "zizania
faecesque protulit;"[44] reliqui Patres huius aevi, sane
apostolici viri, "blasphemias et monstra posteris reliquerunt."
In Tertulliano rapiunt avide, quod a nobis edocti, nobiscum
communiter detestentur; sed meminerint libellum de
Praescriptionibus,[45] qui nostri temporis sectarios tam
insigniter perculit, numquam fuisse reprehensum. Hippolytus,
Portuensis[46] episcopus, quam belle, quam clare Antichristi
nervum, lutherana tempora, praemonstravit? Eum propterea
"scriptorem infantissimum et larvam" nominant. Cyprianum,
delicias et decus Africae, Gallicanus ille criticus[47] et
Magdeburgici[48] "stupidum, et destitutum Deo, et depravatorem
poenitentiae" nuncuparunt. Quid admisit? Scripsit enim de
virginibus, de lapsis, de unitate Ecclesiae tractationes
euismodi, eas etiam epistolas Cornelio, Romano Pontifici, ut nisi
fides huic martyr detrahatur, Petrus Martyr Vermilius, omnesque
cum eo foederati, peiores adulteris et sacrilegis habeantur. Ac
ne singulis insistam diutius, Patres huius saeculi damnantur
omnes, "quippe qui doctrinam de poenitentia mire
depravarint."[49] Quo pacto? Nam austeritas canonum, quae viguit
ea tempestate, maiorem in modum displicet huic sectae plausibili,
quae tricliniis aptior, quam templis, voluptarias aures titillare
et pulvillos omni cubito[50] solet assuere.

Quid aetas proxima, quid peccavit? Chrysostomus et ii Patres
"iustitiam fidei foede" videlicet "obscurarunt."[51] Nazianzenus,
quem honoris causa, Theologum veteres appellarunt, Caussaeo[52]
iudice, "Fabulator, quid affirmaret, nesciit."