ustissimus, exaggeraret. Hac trutina non levius in Deum
severissime iudicantem deliquerit ille caupo, qui gallum
gallinaceum, quando non est opus, occiderit, quam infamis ille
sicarius, qui plenus Beza, Gallum heroa Guisium, admiribili
virtute principem, displosa fistula interemit; quo facinore nihil
vidit orbis noster aetate nostra funestius, nihil luctuosius.

DE GRATIA.--Sed fortasse, qui tam sunt in peccati conditione
tetrici, magnifice philosophantur de divina gratia, quae huic
malo succurrere ac mederi possit. Praeclaras vero isti partes
assignant gratiae, "quam neque infusam cordibus nostris, neque ad
resistendum sceleribus validam esse latrant, sedextra nos in solo
Dei favore[96] collocant: "qui favor non emendet impios, nec
purget, nec illuminet, nec ditet; sed veterem illam sentinam
adhuc manantem atque foetentem, ne deformis et odiosa putetur,
Deo connivente, dissimulet. Quo suo plasmate tantopere
delectantur, ut ne "Christus quidem aliter apud illos[97] gratia
plenus et veritate dicatur, quam quod ei Deus Pater mirandum in
modum faverit."

DE IVISTITIA.--Quae res ergo iustitia est? Relatio.[98] Non enim
ex theologics concinnata virtutibus, fide, spe, charitate, quae
animam suo nitore convestiant; sed tantum "occultatio delicti,
quam qui sola fide prehenderit, ille tam de salute certus est, ac
si iampridem interminato coeli gaudio[99] frueretur." Age,
somniet hoc; sed unde constare poterit de futura perseverantia,
qua qui caruit, exivit infelicissimus, licet ad tempus pure
pieque iustitiam coluisset? Imo vero, "haec tua fides, Calvinus
ait[100], nisi tuam tibi perseverantiam firme pronuntiet, ut
hallucinari nequeas, tamquam inanis et languida sperneretur."
Agnosco discipulum Lutheri. "Christianus, inquit ille[101] etiam
volens, non potest salutem perdere, nisi nolit credere."

DE SACRAMENTIS.--Ad Sacramenta festino. Nullum, nullum, non duo,
non unum, O Sancte Christe, reliquerant. Ipsorum quippe panis
venenum est; Baptismus etsi adhuc verus, tamen ipsorum iudicio
"nihil est, non est unda salutis, non est canalis gratiae, non
derivat in nos Christi merita; sed significatio dumtaxat salutis
est. Itaque nihilo pluris Baptismum Christi, quoad naturam rei,
quam Ioannis facere caeremoniam. Si habeas, recte; si careas,
nihil damni: crede, salvus es, antequam abluere."[102] Quid ergo
parvuli, qui nisi iuventur virtute Sacramenti, sua fide miselli
nihil assequuntur? "Potius quam Sacramento Baptismatis quidquam
t