hoc
scio, quantuluscumque sum, periclitari me non posse, dum Christi
gratia fultus adversum talia commenta, tam invisa, tam insulsa,
tam bruta, coelo terraque iuvantibus, praeliabor.

NONA RATIO

SOPHISMATA

Scitum est, inter caecos luscum regnare posse. Apud rudes valet
saepe fucata disputatio, quam schola Philosophorum exsibilat. Multa
peccat adversarius in hoc genere; sed quatuor fallacies plerumque
consuitur, quas in Academia malim, quam in trevio, retexere.

Primum vitium [Greek: skiamachia] est, quae auras et umbras magno
contau diverberat. Hoc pacto: contra coelibes iuratos et votos in
castimoniam, quod nuptiae bonae sint, virginitas melior,
offeruntur Scripturae loquentes honorifice de coniugio. Quem
feriunt? Contra meritum hominis christiani, tinctum Christi
sanguine, alioquin nullum, promuntur testimonia, quibus iubemur,
nec naturae, nec legi, sed sanguini Christi fidere. Quem
refellunt? In eos, qui colunt Coelites, ut famulos Christi maxime
gratiosos, citantur integrae pagellae, quae vetant colere multos
Deos. Vbinam sunt? Huiusmodi argumentis, quae apud haereticos
infinita reperio, nobis esse detrimento non poterunt; vobis esse
fastidio poterunt.

Aliud vitium [Greek: logomachia] est, quae sensa deserens,
loquaciter cum verbo litigat, "Invenias mihi Missam, inquiunt,
aut Purgatorium in Scripturis." Quid ergo? Trinitas, Homoousion,
Persona, nusquam sunt in Bibliis, quia voces istae non sunt?
Affine est huic peccato litterarum aucupium; quum neglecta
consuetudine et mente loquentium, quae vita vocabuli est,
adversus elementa contenditur. Nempe sic aiunt: "Presbyter nihil
est Graecis, nisi senior; Sacramentum, quodvis mysterium."
Caeterum acute D. Thomas,[112] ut omnia: "In vocibus, inquit,
videndum, non tam ex quo, quam ad quid sumantur."

Tertium, [Greek: homonumia] est, longe lateque patens. Vt:
"Quorsum ordo sacerdotum; quum Ioannes (Apoc. v. 10) omnes nos
vocaverit sacerdotes?" Etiam hoc addidit: "Regnabimus super
terram." Quorsum ergo reges? Item: "Propheta (Isai. LVIII. 6)
celebrat ieiunium spiritale, hoc est, ab inveteratis criminibus
abstinentiam. Valeat ergo ciborum delectus, et dierum
praescriptio." Siccine? Igitur insanierunt Moyses, David, Elias,
Baptistes, Apostoli, qui biduo, triduo, vel hebdomadis inediam
terminarunt; quae quidem, ut a crimine, debebat esse perpetua.
Hoc quale sit, iam vidistis: propero.

Quartum his adiicitur "Circulatio," in hunc modum: Da mihi notas,
inquam, Eccl