gylch yno, nid yn unig ar berson y plwyf, a'r
degymwr, a'r cardotwyr, ond hefyd ar y meistr tir a'r steward. A'r
diwrnod cyntaf oll ar ol hynny darfu i Bob Clep, neu Jack Cant, neu Mrs.
Gossip, neu Bessy Tattle, gario y cyfan oll a ddywedodd, a mymryn bach
dros ben hefyd, i deulu y steward; a rhoddwyd llinell ddu ar unwaith ar
gyfer ei enw yn llyfr private y steward, ac anfonwyd gair am dano fel
tenant ystyfnig a grwgnachlyd y prydnawn hwnnw at ei arglwydd tir, a
deallwyd yn fuan drwy yr holl ardal fod John Careful druan wedi llwyr
golli ffafr y steward a'i deulu.
Oddeutu yr amser hynny darfu i Mr. Jacob Highmind, yr hwn oedd newydd
gael pedwar cant o bunnau ar ol ei hen ewytthr o Lundain, briodi Miss
Jenny Lightfoot, yr hon oedd newydd gael dau gant o bunnau iddi ei hun ar
ol ei mam gu; ac yr oedd y ddeuddyn ieuainc, gan eu bod newydd briodi, yn
awyddus iawn am gael ffarm er dechreu byw; ac felly darfu i Jacob un
bore, wrth groesi moel ei gymydog, saethu dwy betrisen, a phrynnu pwys
o'r "gunpowder tea" goreu, i'w hanfon yn anrheg i wraig y steward; ac
awgrymodd yn gynnil yn ol-ysgrifen ei lythyryn boneddigaidd y byddai yn
dda iawn iawn ganddo ef a'i wraig newydd Jenny gael ffarm dan Lord
Protection. Yn bur fuan ar ol byn, yn lled hwyr ar noson marchnad,
gweithiodd Jacob ei ffordd, drwy landlord neu landlady y Queen's Head, i
ystafell y steward yno, a chafodd adeg a chyfle da iawn i ddangos ei foes
i'r steward, ac i adnewyddu ei gais am ffarm cyn gynted ag y gellid ei
chael. Crybwyllodd y steward wrtho yn bur ddistaw, ac fel secret i'w
gadw rhag pawb, fod John Careful o'r Cilhaul Uchaf yn debyg iawn o
ymadael oddiyno; ac os deuai y ffarm honno yn rhydd y gwnai y tro i'r dim
iddo ef ac i'w wraig newydd. Gwyddai Jacob yn burion fod Cilhaul Uchaf
mewn cyflwr a threfn da dros ben; a bowiodd yn foesgar ac isel iawn wrth
ddiolch i'r steward am ei awgrym caredig. Canodd y gloch yn union am
botelaid o Champagne digymysg goreu; yfodd iechyd da Lord Protection a'i
stewardiaid; ac yna ymgiliodd allan, gan fowio yn foneddigaidd iawn, a
gadawodd y Champagne wrth ddeheulaw y steward.
Ymhen llai na mis ar ol y digwyddiad bychan yma, daeth y steward i'r
gymydogaeth i gasglu ol-ddyledion; ac anfonodd i erchi am i John Careful
(er nad oedd dim ol-ddyled arno ef) i ddyfod i'w gyfarfod ef i'r Queen's
Head erbyn naw o'r gloch bore drannoeth. Brysiodd Mr Careful yno yn
brydlawn, gan obeithio cael rhyw newydd da, drwy ei fod bob amser
|