ajxo!

BORKMAN
(malmole) Jes, mi faras! Estas tio cxi, kio kauxzis, ke vi neniam
antauxenigxis en la mondo. Se vi forpelus cxiujn tiajxojn, mi povus
ankoraux helpi vin surpieden -- helpi vin supren.

FOLDAL
(dum bolas interne en li) Ho, tion vi ja ne povas.

BORKMAN
Mi _povos_, kiam mi nur regajnos la potencon.

FOLDAL
Sed tio estas ja tre longe estonta espero.

BORKMAN
(impete) Cxu vi eble opinias, ke tiu tempo neniam venos? Respondu al
tio!

FOLDAL
Mi ne scias kion respondi al vi.

BORKMAN
(ekstaras; montras per manmovo al la pordo malvarme kaj aristokrate)
Do mi ne plu bezonas vin.

FOLDAL
(ekstaras de la segxo) Ne bezonas --!

BORKMAN
Cxar vi ne kredas, ke mia sorto sxangxigxos --

FOLDAL
Tamen mi ja ne povas kredi kontraux cxiu racio! -- Kontentigon vi
devus ja havi --

BORKMAN
Dauxre! Dauxre!

FOLDAL
Certe mi ne plenumis mian ekzamenon; sed _tiom_ mi tamen legis dum
miaj tagoj --

BORKMAN
(rapide) Neeble, vi opinias?

FOLDAL
Ne ekzistas prejudikato por tiajxo.

BORKMAN
Ne estas necesa por esceptuloj.

FOLDAL
La legxo ne konas tiajn konsiderojn.

BORKMAN
(akre kaj decide) Vi ne estas poeto, Vilhelm.

FOLDAL
(senpere plektas la manojn) Cxu vi tion diras tute serioze?

BORKMAN
(rifuzante sen respondo) Ni nur forludas nian tempon pri ni
reciproke. Plej bone ke vi ne revenu.

FOLDAL
Vi do deziras, ke mi forlasu vin?

BORKMAN
(ne lin rigardante) Mi ne plu bezonas vin.

FOLDAL
(kvietanime prenas la tekon) Ne, ne, ne; povas ja tiel esti, tio.

BORKMAN
Jen vi do la tutan tempon mensogadis por mi.

FOLDAL
(skuas la kapon) Neniam mensogis, John Gabriel.

BORKMAN
Cxu vi ne sidadis cxi tie mensogante esperon kaj kredon kaj fidon en
min?

FOLDAL
Ne estis mensogo tiom longe, kiam _vi_ kredis pri _mia_ voko. Tiom
longe kiam vi kredis pri mi, tiom longe mi kredis pri vi.

BORKMAN
Ni do trompis unu la alian reciproke. Kaj eble ankaux trompis nin mem
-- ambaux.

FOLDAL
Sed cxu ne tio do funde estas amikeco, John Gabriel?

BORKMAN
(ridetas amare) Jes, trompi, -- tio estas amikeco. Jen vi pravas.
Tiun sperton mi iam antauxe faris.

FOLDAL
(rigardas lin) Neniu poezia voko. Kaj tion vi povis diri al mi tiel
senkonsidere.

BORKMAN
(pli mola vocxo) Nu, mi ja ne estas iu spertulo en _tia_ afero.

FOLDAL
Eble pli ol vi mem scias.

BORKMAN
_Mi_?

FOLDAL
(kviete) Jes, vi. Cxar mi mem havis miajn dubojn -- foje, vi sciu. La
terura dubo -- ke mi fusxis la vivon pro im