mi, por esti suficxe atentema por ekstari kaj voki min,
-- sonorigi por mi kiel matena horlogxo, -- instigi min al memfida
laboro denove --.Kaj ankaux presi en min, ke mi nenion neripareblan
estas farinta.

SINJORINO BORKMAN
(ridas moke) Nu, _tion_ vi tamen bezonas esti enpresinta de
ekstere.

BORKMAN
(en sxvelanta kolero) Jes, kiam la tuta mondo hxore siblas, ke mi
estas tia nerestarigebla persono, povas veni momentoj super min, kiam
mi mem estas proksima al tion kredi. (levas la kapon) Sed jen denove
kreskas mia interna, venkanta konscio. Kaj _gxi_ absolvas min!

SINJORINO BORKMAN
(rigardas lin malmole) Kial vi neniam venis al _mi_ por demandi pri
tio kion vi nomas kompreno?

BORKMAN
Cxu utilus -- se mi estus veninta al vi?

SINJORINO BORKMAN
(svingas la manon rifuzante) Vi neniam amis ion ekster vi mem, --
_tio_ estas la kerno en la tuto.

BORKMAN
(fiere) Mi amis la potencon --

SINJORINO BORKMAN
La potencon, jes!

BORKMAN
-- la potencon krei homan felicxon vaste, vaste cxirkaux mi!

SINJORINO BORKMAN
Vi iam havis potencon fari _min_ felicxa. Cxu vi uzis gxin por
tio?

BORKMAN
(sen sxin rigardante) Plej ofte kelkiuj subfalas -- en
sxiprompigxo.

SINJORINO BORKMAN
Kaj via propra filo! Cxu vi uzis vian potencon -- aux cxu vi vivis
kaj agis por fari _lin_ felicxa?

BORKMAN
Lin mi ne konas.

SINJORINO BORKMAN
Ne, tio estas vero. Vi ecx ne konas lin.

BORKMAN
(malmole) Por tio vi, -- vi, lia patrino, prizorgis.

SINJORINO BORKMAN
(rigardas lin; kun alteco en la esprimo) Ho, vi ne scias, kion _mi_
prizorgis.

BORKMAN
Vi?

SINJORINO BORKMAN
Jes, gxuste mi. Mi sola.

BORKMAN
Do diru.

SINJORINO BORKMAN
Vian reputacion mi prizorgis.

BORKMAN
(kun mallonga, seka rido) Mia reputacio? Jen, jen! Aspektas ja
kvazaux mi jam estus morta.

SINJORINO BORKMAN
(akcentite) Tia vi ja estas.

BORKMAN
(malrapide) Jes, vi eble pravas en tio. (ekscite) Sed ne, ne! Ne
ankoraux! Mi estis tiel proksima, proksima al tio. Sed nun mi
vekigxis. Sanigxis denove. Atendas ankoraux vivo antaux mi. Mi povas
vidi tiun novan, lumantan vivon, kiu fermentas kaj atendas -- Kaj
certe ankaux vi vidos tion.

SINJORINO BORKMAN
(suprenlevas la manon) Ne revu pli pri vivo! Tenu vin trankvila, tie
kie vi kusxas!

ELLA RENTHEJM
(indigne) Gunhild! Gunhild, -- kiel vi do povas voli --!

SINJORINO BORKMAN
(ne sxin auxskultante) Mi volas starigi la monumenton sur la
tombon.

BORKMAN
La hontomonumenton vi certe