t hij ook het langst. Het
verschil voor de hoogste punten der Ardennen is gewoonlijk 3*c. lager dan
in Vlaanderen. Aan den oostkant is dus het klimaat meer _continentaal_, aan
de west- of zeezijde meer _maritiem_.

De snelle afwisseling van warmte en koude, gevoegd bij de groote
vochtigheid, veroorzaken licht verkoudheid, borst- en keelziekte en
rhumatisme. De schadelijke uitwasemingen van gedempte poelen en moerassen
zijn oorzaak van koortsen.

Gebied van Maas en Schelde

Bijna geheel Belgie behoort tot het gebied van twee stroomen en van een
zeerivier, de Maas, de Schelde en den IJzer.

Geen van deze rivieren ontspringt in het land zelf; alle drie hebben hun
oorsprong in Frankrijk; de laatste alleen heeft haar monding in ons land.
Een klein hoekje van Zuid-Henegouwen en de oostelijke helft van Luksemburg
behooren tot een ander stroomgebied.

In hun loop vertoonen onze hoofdrivieren een zekere overeenkomst. Beide
richten zich, zoodra ze Belgie binnenkomen, naar het noorden: de Maas tot
aan Namen, de Schelde tot aan Gent. Te Namen ontvangt de eerste de Samber,
welke bijrivier haar de richting aanwijst, die ze thans te volgen heeft. De
Lei valt te Gent in de Schelde, welke van hier mede naar het oosten loopt.
Later hernemen de beide stroomen hun weg naar het noorden, totdat ze Belgie
verlaten, om door Nederland in een westelijke richting naar de Noordzee te
vloeien. Uit oorzaak van de helling van den bodem ontvangen Maas en Schelde
hun meeste bijrivieren van de oostzijde.

De Maas is de stroom van het bergland. Afkomstig van de hoogvlakte van
Langres, wordt zij reeds bevaarbaar te Verdun, breekt verder door de harde
rotskloof der Ardennen te Fumay, die ze uitdiept en verbreedt, en valt in
Belgie. Van hier tot boven Luik loopt zij schier gestadig in een rotsbed,
beboord met scherpe en steile hoogten van grauwe leisteen en van kalk, door
de lichtbruine kleur van ijzererts en andere aarde als 't ware verguld.

Een menigte rivieren werpen zich in de Maas: rechts de Semoi, bekend om
haar verrukkelijke oevers, de Lesse, om haar schilderachtig dal en haar
beroemde grotten en holen, de Hoyoux en de veel bezochte Ourthe, die reeds
de Ambleve met haar mooien waterval en de Vesder heeft opgenomen; links de
Samber, de Mehaigne en de Jaar of Jeker. Van Luik tot Maastricht is een
kanaal langs de Maas gegraven, zoodat men er in geslaagd is, haar van Sedan
door heel haar loop bevaarbaar te maken. Bezuiden Maastricht, bij het dor