sodalem fuisse
commemoret. Atque idem tamen stuprorum et scelerum exercitatione
adsuefactus frigore et fame et siti et vigiliis perferundis fortis ab
istis praedicabatur, cum industriae subsidia atque instrumenta virtutis in
lubidine audaciaque consumeret. Hunc vero si secuti erunt sui comites, si
ex urbe exierint desperatorum hominum flagitiosi greges, o nos beatos, o
rem publicam fortunatam, o praeclaram laudem consulatus mei! Non enim iam
sunt mediocres hominum lubidines, non humanae ac tolerandae audaciae;
nihil cogitant nisi caedem, nisi incendia, nisi rapinas. Patrimonia sua
profuderunt, fortunas suas obligaverunt; res eos iam pridem deseruit,
fides nuper deficere coepit; eadem tamen illa, quae erat in abundantia,
lubido permanet. Quodsi in vino et alea comissationes solum et scorta
quaererent, essent illi quidem desperandi, sed tamen essent ferendi; hoc
vero quis ferre possit, inertes homines fortissimis viris insidiari,
stultissimos prudentissimis, ebriosos sobriis, dormientis vigilantibus?
qui mihi accubantes in conviviis conplexi mulieres inpudicas vino
languidi, conferti cibo, sertis redimiti, unguentis obliti, debilitati
stupris eructant sermonibus suis caedem bonorum atque urbis incendia.
Quibus ego confido impendere fatum aliquod, et poenam iam diu improbitati,
nequitiae, sceleri, libidini debitam aut instare iam plane aut certe
adpropinquare. Quos si meus consulatus, quoniam sanare non potest,
sustulerit, non breve nescio quod tempus, sed multa saecula propagarit rei
publicae. Nulla est enim natio, quam pertimescamus, nullus rex, qui
bellum populo Romano facere possit. Omnia sunt externa unius virtute
terra marique pacata; domesticum bellum manet, intus insidiae sunt, intus
inclusum periculum est, intus est hostis. Cum luxuria nobis, cum amentia,
cum scelere certandum est. Huic ego me bello ducem profiteor, Quirites;
suscipio inimicitias hominum perditorum; quae sanari poterunt, quacumque
ratione sanabo, quae resecanda erunt, non patiar ad perniciem civitatis
manere. Proinde aut exeant aut quiescant aut, si et in urbe et in eadem
mente permanent, ea, quae merentur, expectent.

At etiam sunt, qui dicant, Quirites, a me eiectum in exilium esse
Catilinam. Quod ego si verbo adsequi possem, istos ipsos eicerem, qui
haec locuntur. Homo enim videlicet timidus aut etiam permodestus vocem
consulis ferre non potuit; simul atque ire in exilium iussus est, paruit,
ivit. Hesterno die, Quirites, cum domi me