rtuna
miseri aut voluntate perditi, qui non illum ipsum sellae atque operis et
quaestus cotidiani locum, qui non cubile ac lectulum suum, qui denique non
cursum hunc otiosum vitac suae salvum esse velint. Multo vero maxima pars
eorum, qui in tabernis sunt, immo vero (id enim potius est dicendum) genus
hoc universum amantissimum est otii. Etenim omne instrumentum, omnis
opera atque quaestus sequentia civium sustentatur, alitur otio; quorum si
quaestus occlusis tabernis minui solet, quid tandem incensis futurum fuit?

Quae cum ita sint, patres conscripti, vobis populi Romani praesidia
non desunt; vos ne populo Romano deesse videamini, providete. Habetis
consulem ex plurimis periculis et insidiis atque ex media morte non ad
vitam suam, sed ad salutem vestram reservatum. Omnes ordines ad
conservandam rem publicam mente, voluntate, studio, virtute, voce
consentiunt. Obsessa facibus et telis impiae coniurationis vobis supplex
manus tendit patria communis, vobis se, vobis vitam omnium civium, vobis
arcem et Capitolium, vobis aras Penatium, vobis illum ignem Vestae
sempiternum, vobis omnium deorum templa atque delubra, vobis muros atque
urbis tecta commendat. Praeterea de vestra vita, de coniugum vestrarum
atque liberorum anima, de fortunis omuium, de sedibus, de focis vestris
hodierno die vobis iudicandum est. Habetis ducem memorem vestri, oblitum
sui, quae non semper facultas datur, habetis omnis ordines, omnis homines,
universum populum Romanum, id quod in civili causa hodierno die primum
videmus, unum atque idem sentientem. Cogitate, quantis laboribus fundatum
imperium, quanta virtute stabilitam libertatem, quanta deorum benignitate
auctas exaggeratasque fortunas una nox paene delerit. Id ne umquam
posthac non modo [non] confici, sed ne cogitari quidem possit a civibus,
hodierno die providendum est. Atque haec, non ut vos, qui mihi studio
paene praecurritis, excitarem, locutus sum, sed ut mea vox, quae debet
esse in re publica princeps, officio functa consulari videretur.

Nunc, antequam ad sententiam redeo, de me pauca dicam. Ego, quanta
manus est coniuratorum, quam videtis esse permagnam, tantam me inimicorum
multitudinem suscepisse video; sed eam esse iudico turpem et infirmam et
[contemptam et] abiectam. Quodsi aliquando alicuius furore et scelere
concitata manus ista plus valuerit quam vestra ac rei publicae dignitas,
me tamen meorum factorum atque consiliorum numquam, patres conscripti,
paenitebit. Eten