tate. Omnes adsunt omnium ordinum homines, omnium
generum, omnium denique aetatum; plenum est forum, plena templa circum
forum, pleni omnes aditus huius templi ac loci. Causa est enim post urbem
conditam haec inventa sola, in qua omnes sentirent unum atque idem praeter
eos, qui cum sibi viderent esse pereundum, cum omnibus potius quam soli
perire voluerunt. Hosce ego homines excipio et secerno lubenter neque in
inproborum civium, sed in acerbissimorum hostium numero habendos puto.
Ceteri vero, di inmortales! qua frequentia, quo studio, qua virtute ad
communem salutem dignitatemque consentiunt! Quid ego hic equites Romanos
commemorem? qui vobis ita summam ordinis consiliique concedunt, ut
vobiscum de amore rei publicae certent; quos ex multorum annorum
dissensione huius ordinis ad societatem concordiamque revocatos hodiernus
dies vobiscum atque haec causa coniungit. Quam si coniunctionem in
consulatu confirmatam meo perpetuam in re publica tenuerimus, confirmo
vobis nullum posthac malum civile ac domesticum ad ullam rei publicae
partem esse venturum. Pari studio defendundae rei publicae convenisse
video tribunos aerarios, fortissimos viros; scribas item universos, quos
cum casu hic dies ad aerarium frequentasset, video ab expectatione sortis
ad salutem com munem esse conversos. Omnis ingenuorum adest multitudo,
etiam tenuissimorum. Quis est enim, cui non haec templa, aspectus urbis,
possessio libertatis, lux denique haec ipsa et [hoc] commune patriae solum
cum sit carum, tum vero dulce atque iucundum? Operae pretium est, patres
conscripti, libertinorum hominum studia cognoscere, qui sua virtute
fortunam huius civitatis consecuti vere hanc suam esse patriam iudicant,
quam quidam hic nati, et summo nati loco, non patriam suam, sed urbem
hostium esse iudicaverunt. Sed quid ego hosce homines ordinesque
commemoro, quos privatae fortunae, quos communis res publica, quos denique
libertas, ea quae dulcissima est, ad salutem patriae defendendam
excitavit? Servus est nemo, qui modo tolerabili condicione sit
servitutis, qui non audaciam civium perhorrescat, qui non haec stare
cupiat, qui non [tantum], quantum audet et quantum potest, conferat ad
communem salutem, voluntatis. Quare si quem vestrum forte commovet hoc,
quod auditum est, lenonem quendam Lentuli concursare circum tabernas,
pretio sperare sollicitari posse animos egentium atque imperitorum, est id
quidem coeptum atque temptatum, sed nulli sunt inventi tam aut fo