conspectu meo, gener. Moveo his rebus omnibus, sed in eam partem, uti
salvi sint vobiscum omnes, etiamsi me vis aliqua oppresserit, potius, quam
et illi et nos una rei publicae peste pereamus. Quare, patres conscripti,
incumbite ad salutem rei publicae, circumspicite omnes procellas, quae
inpendent, nisi providetis. Non Ti. Gracchus, quod iterum tribunus plebis
fieri voluit, non C. Gracchus, quod agrarios concitare conatus est, non
L. Saturninus, quod C. Memmium occidit, in discrimen aliquod atque in
vestrae severitatis iudicium adduciturtenentur ii, qui ad urbis incendium,
ad vestram omnium caedem, ad Catilinam accipiendum Romae restiterunt,
tenentur litterae, signa, manus, denique unius cuiusque confessio;
sollicitantur Allobroges, servitia excitantur, Catilina accersitur; id est
initum consilium, ut interfectis omnibus nemo ne ad deplorandum quidem
populi Romani nomen atque ad lamentandam tanti imperii calamitatem
relinquatur. Haec omnia indices detulerunt, rei confessi sunt, vos multis
iam iudiciis iudicavistis, primum quod mihi gratias egistis singu laribus
verbis et mea virtute atque diligentia perditorum hominum coniurationem
patefactam esse decrevistis, deinde quod P. Lentulum se abdicare praetura
coegistis, tum quod eum et ceteros, de quibus iudicastis, in custodiam
dandos censuistis, maximeque quod meo nomine supplicationem decrevistis,
qui honos togato habitus ante me est nemini; postremo hesterno die praemia
legatis Allobrogum Titoque Volturcio dedistis amplissima. Quae sunt omnia
eius modi, ut ii, qui in custodiam nominatim dati sunt, sine ulla
dubitatione a vobis damnati esse videantur.

Sed ego institui referre ad vos, patres conscripti, tamquam integrum,
et de facto quid iudicetis, et de poena quid censeatis. Illa praedicam,
quae sunt consulis. Ego magnum in re publica versari furorem et nova
quaedam misceri et concitari mala iam pridem videbam, sed hanc tantam, tam
exitiosam haberi coniurationem a civibus numquam putavi. Nunc quicquid
est, quocumque vestrae mentes inclinant atque sententiae, statuendum vobis
ante noctem est. Quantum facinus ad vos delatum sit, videtis. Huic si
paucos putatis adfines esse, vehementer erratis. Latius opinione
disseminatum est hoc malum; manavit non solum per Italiam, verum etiam
transcendit Alpes et obscure serpens multas iam provincias occupavit. Id
opprimi sustentando aut prolatando nullo pacto potest; quacumque ratione
placet, celeriter vobis vindicandum es