ant, arbitrentur. Quintum genus est parricidarum, sicariorum,
denique omnium facinerosorum. Quos ego a Catilina non revoco; nam neque
ab eo divelli possunt et pereant sane in latrocinio quoniam sunt ita
multi, ut eos carcer capere non possit. Postremum autem genus est non
solum numero verum etiam genere ipso atque vita, quod proprium Catilinae
est, de eius dilectu, immo vero de complexu eius ac sinu; quos pexo
capillo nitidos aut inberbis aut bene barbatos videtis, manicatis et
talaribus tunicis velis amictos, non togis; quorum omnis industria vitae
et vigilandi labor in antelucanis cenis expromitur. In his gregibus omnes
aleatores, omnes adulteri, omnes inpuri inpudicique versantur. Hi pueri
tam lepidi ac delicati non solum amare et amari neque saltare et cantare,
sed etiam sicas vibrare et spargere venena didicerunt. Qui nisi exeunt,
nisi pereunt, etiamsi Catilina perierit, scitote hoc in re publica
seminarium Catilinarum futurum. Verum tamen quid sibi isti miseri volunt?
num suas secum mulierculas sunt in castra ducturi? Quem ad modum autem
illis carere poterunt, his praesertim iam noctibus? Quo autem pacto illi
Appenninum atque illas pruinas ac nives perferent? nisi idcirco se
facilius hiemem toleraturos putant, quod nudi in conviviis saltare
didicerunt.
O bellum magno opere pertimescendum, cum hanc sit habiturus Catilina
scortorum cohortem praetoriam! Instruite nunc, Quirites, contra has tam
praeclaras Catilinae copias vestra praesidia vestrosque exercitus. Et
primum gladiatori illi confecto et saucio consules imperatoresque vestros
opponite; deinde contra illam naufragorum eiectam ac debilitatam manum
florem totius Italiae ac robur educite. Iam vero urbes coloniarum ac
municipiorum respondebunt Catilinae tumulis silvestribus. Neque ego
ceteras copias, ornamenta, praesidia vestra cum illius latronis inopia
atque egestate conferre debeo. Sed si omissis his rebus, quibus nos
suppeditamur, eget ille, senatu, equitibus Romanis, urbe, aerario,
vectigalibus, cuncta Italia, provinciis omnibus, exteris nationibus, si
his rebus omissis causas ipsas, quae inter se confligunt, contendere
velimus, ex eo ipso, quam valde illi iaceant, intellegere possumus. Ex
hac enim parte pudor pugnat, illinc petulantia; hinc pudicitia, illinc
stuprum; hinc fides, illinc fraudatio; hinc pietas, illinc scelus; hinc
constantia, illinc furor; hinc honestas, illinc turpitudo; hinc
continentia, illinc lubido; denique aequitas, temp
|