een inwoner
mede te nemen als gids, omdat de bevolking in opschudding zou komen
indien een toerist zich alleen vertoonde, en omdat de politie zich
verontrusten zou en hij zich aan vervelende onaangenaamheden zou
blootstellen,--waarom men in elk geval van een soort van paspoort of
ander officieel stuk voorzien dient te zijn,--dan maakt die fransche
schrijver zich, ten koste van zijn eigen volk, schuldig aan eene
flauwe overdrijving. Gedurende een veertiendaagschen tocht heen en
weer door 't gansche land, alleen en als toerist, met den ransel
op den rug, afgelegd, had ik mij nergens minder over te beklagen,
dan over de plattelandsbevolking. De menschen waren overal even
vriendelijk en beleefd. Bij het maken van een praatje in eene
herberg of op eene boerderij,--langs den weg ontmoet men er weinig
menschen,--deed zich echter een ander, minder prettig verschijnsel
voor. De menschen verstonden mij wel, maar konden dikwijls niet in
het fransch antwoorden. Kinderen en jongelieden, die ik bijv. naar
den weg vroeg, gaven altijd vlug, nauwkeurig en beleefd antwoord
in een benijdenswaardig zuiver fransch; zij leeren dat op de
school; maar de Auvergnaten hebben van ouds hunne eigene taal, de
"langue d'Oc". Zoo lang zij in de steden of op de buitenplaatsen
als dienstboden verkeeren, of zoo lang de mannen hunnen dienstplicht
vervullen, onderhouden zij hun fransch; maar in de dorpen teruggekeerd,
vergeten zij het op lateren leeftijd en spreken onderling alleen de
eigen taal. Het is mij meermalen voorgekomen, dat men mij in een
gesprek, dat al dadelijk niet vlotten wilde, zeide: "ik heb mijn
fransch vergeten". Misschien hebben zij aan dat onbeholpene den naam
van stuursch en teruggetrokken te zijn te danken.

"De guide Ioanne" overdrijft nog aan eene andere zijde. Opzettelijk
prijst hij de hotels, zelfs op de kleine plaatsen, en noemt maar een
paar dorpen op, waar de zindelijkheid twijfelachtig zoude zijn. Nu
is mijne ondervinding wel eenigzins anders. Op het platteland
en in de kleinere steden krijgt men overal in de herbergen goede
maaltijden. Heerlijk grappig waren de zelden ontbrekende menu's, met
onbeholpen hand geschreven en, met minachting van alle taalregels,
zuiver naar den klank gespeld! De bedden zijn ook in den regel goed;
maar de netheid der vertrekken laat wel eens te wenschen over. De wijze
van ontvangst is evenwel overal zoo echt fransch beleefd en aangenaam;
de gesprekken waarin men door waard of waardin gewikkeld wor