evr. Holst o.a. zei: dat
de burgerlijke dichters leeggeloopen waren en vol moesten worden gemaakt
uit het socialisme. Toen ben ik met mijn verstand gaan studeeren en heb
mij uit aversie te scherp tegen het socialisme gekant, in zooverre het
m.i. het kunstleven aantastte. Achteraf ben ik door de bewustheid heen
weer tot de overtuiging gekomen, dat het er heel weinig toe doet wat
iemand politiek gelooft, mits hij maar de kunstenaarsontroering kan
krijgen op de wijze die voor hem passend is. En dus--ik geniet weer--en
net zoo goed de verzen van mevr. Roland Holst als ik het werk van
Woestijne of Boutens geniet.

--Ik mag dus constateeren, was mijn vraag, dat u op het standpunt van de
"Nieuwe Gids" is blijven staan?

--We zijn ouder geworden, maar ik geloof dat mijn standpunt van nu
hetzelfde is. De "Nieuwe Gids" stond net zoo goed open voor Van der Goes
als voor Thijm, de ducdalf, zooals hij het noemde, van het
persoonlijkheidsbegrip, terwijl Van der Goes juist de tegengestelde pool
was. Er was dus de overtuiging, dat de schoonheid op verschillende
wijzen kan worden verwezenlijkt, en dat het voor den man die in de sfeer
van de schoonheid leeft, er volstrekt niet toe doet, wat zijn houding in
het maatschappelijke is.--Dat komt dan overeen met het gevoel dat de
kunstenaar twee dingen in zich moet hebben, den burger, die in het
maatschappelijk leven de menschelijke comedie meespeelt; en den man die
voor diepere ontroeringen vatbaar is....

Wij mogen dit leven niet beschouwen als een inleiding tot het mogelijke
hiernamaals, maar we hebben het leven nu door alle porien te genieten en
te waardeeren. En als de menschen droef zijn, omdat ze achter het
kortstondige leven den dood voelen, die alles zal afsluiten, dan zeg ik:
kunnen we een symphonie van Beethoven niet in al haar volle geluk
genieten en waardeeren, ook als we weten dat over een half uur het einde
zal zijn gekomen?... U ziet, het is volkomen het heidensche standpunt,
dat ik als levenshouding heb aangenomen in den laatsten tijd. Het leven
in alles genieten--niet in plat-materieelen zin, maar in ideeelen
zin:--van den morgenstond genieten, van het blad dat aan den berk
vergeelt, van een ree dat wegvlucht achter in het bosch--van muziek, van
schilderkunst, van alles kortom wat het leven biedt, maar dan in
hoogeren zin--niet te vragen: Waarom? en niet te vragen: Waarvoor?--maar
het schoonheidsgeluk van elk oogenblik te drinken--en het leed te nemen
en dat te transformee