oowat
hebben kan."

Tot mijn geluk, waarde lezer, houdt de heer Emants er een byzonder ...
economisch stook-systeem op na, gelijk ge weet. Dat ik genoegzaam bij
mijn positieven bleef om hem mijn volgende vraag te stellen, o lezer,
ge hebt het te danken aan de tamelijk volmaakte natuur, die in kwistige
harmonie hem met kouwe voeten, mij met een gashaard begiftigde. Ge ziet:
niet alleen idealen slaan om in hun tegendeel.

-"En hoe is deze opvatting in uw werk tot uiting gekomen?"

LILITH EN LOKI DE EENIGE WERKEN DIE EEN WERELDBESCHOUWING BELICHAMEN.

--"Dat is eigenlijk maar tweemaal gebeurd. Eens in _Lilith_ en een
andermaal in _Godenschemering_, dat ik later heb veranderd in _Loki_. In
deze twee gedichten ligt een levensbeschouwing. In mijn andere werk niet
rechtstreeks. Ze zijn er tenminste niet uit ontstaan. Ik wil graag
aannemen dat de levensbeschouwing, die achter in je hoofd zit, invloed
heeft op de dingen die je weergeeft als je in de wereld rondkijkt. Maar
voor zoover ik weet is al mijn latere werk observatie. Nooit heb ik er
meer aan gedacht een persoon te maken tot belichaming van een
levensbeschouwing. De menschen beweren wel eens anders. Maar dan vraag
ik: waarom zegt die persoon mijn gedachten en die andere niet?"

EMANTS STREVEN NAAR OBJECTIVITEIT.

"Natuurlijk, alles is door mij heen gegaan maar tegen een opzettelijk op
den voorgrond springen van mijn persoonlijke gedachten heb ik mij altijd
verzet. Er wordt zoo dikwijls gezegd: wanneer iemand een roman schrijft,
dan moet hij daarin leggen zijn gevoelens. Ik zeg: die zullen er wel van
zelf in komen. Hij moet trachten te geven het gevoel van zijn personage
en dat is het zijne niet. Ja, heelemaal objectief kun je niet zijn. Je
kan nu eenmaal niet in de huid van een ander kruipen. Maar je moet
altijd trachten je personen objectief te zien. Ik zeg _meenen_, omdat je
je subjectiviteit niet weg kan cijferen. Maar je moet er naar streven,
als een god boven den boel te zweven. Wil je dat niet, dan moet je komen
tot die verschrikkelijke subjectieve werken die alleen als lyrische
poezie heel mooi kunnen zijn."

LILITH.

Maar nu de idee van _Lilith_; ten eerste: de wellust houdt de wereld
eigenlijk in stand. Dat is Lilith. En die wellust, de kern van den
mensch, betreurt dat hij uit zijn slaap is gewekt en eigenlijk een
scheppend god is geworden.

LOKI, HET INTELLECT.

"_Godenschemering_" is de strijd--dien je in de wereld