g bestaan. Ik dacht dat ik 't nog al schikkelijk had gemaakt,
maar "God wat ben je weer hatelijk geweest!" zei een dame naast me. Ja,
zelfs bij een feestelijke gelegenheid heb ik me niet in kunnen houden.
Maar den volgenden dag stond er in het "Vaderland" dat de monoloog was
geestig geweest, maar "uiterst goedmoedig". En dat klapte me nog meer om
m'n ooren dan die dame met haar "hatelijk".

Wat Hollandsche boeken betreft heb ik erg veel van de Camera Obscura
gehouden. Indertijd, ziet u? Nu is 't weer anders geworden. Indertijd
was 't een zeer beteekenend werk. Dat is 't trouwens nog. Maar eigenlijk
is het toch ook wel een beetje goedmoedig en daardoor ben ik misschien
wat terug gekomen op mijn eerste oordeel. Dat oordeel dateert trouwens
uit den tijd dat ik de boeken nog niet critisch genoeg beschouwde. Mijn
haat tegen dat goedmoedige is ook de reden dat ik nooit van Dickens heb
kunnen houden. Ik heb veel van 'm gelezen en 't amuseerde mij wel, maar
tegelijkertijd hinderde 't mij. Dikwijls had ik lust om te zeggen:
Jasses, schei toch uit met je flauwiteiten: we weten 't nu wel! Ik vind
Dickens flauw, met hier en daar een mooi trekje, en dat apprecieer
ik ook wel.

--En houdt U u ook op de hoogte van onze moderne schrijvers? Mij dunkt,
U moet over sommigen er van een eigenaardig oordeel hebben.

ER IS GEEN BIJHOUDEN AAN!

--"Voor zoover dat bij te houden is! Ik wil uit de andere landen ook wel
eens wat lezen.

"Ik lees graag over Philosophie, over Spiritisme. Maar er zijn onder onze
moderne auteurs een paar waar ik erg veel van hou'. Zoo bv. van Mevrouw
Boudier-Bakker; van Heijermans heb ik ook veel gelezen; van Querido ook
het een en ander; er is trouwens bijna geen een of ik ken er wel een
werk of wat van. Maar een boek dat mij erg lief is, is "Een zwakke"
van Coenen."

--"Vindt u het uit maatschappij-oogpunt wel te verdedigen dat zulke
zwaarmoedige boeken openbaar worden gemaakt?"

ZWAARMOEDIGE KUNST UIT MAATSCHAPPELIJK OOGPUNT.

"Ik heb me dikwijls afgevraagd of het uit maatschappij-oogpunt misschien
niet beter was dat er heelemaal geen literatuur bestond. Ik weet niet of
't lezen van romans de menschen wel goed doet. Ik heb ook nooit iets
gezien van den veredelenden invloed van de kunst, waar de menschen het
soms over hebben. Is een kunstenaar dan zoo'n nobel mensch? daar heb ik
nooit iets van kunnen zien. Ik stel den kunstenaar volstrekt niet
hoog--mij zelf er bij. Maar de goeie werking die