et plaatsvinden.
De aartsbisschop geeft te kennen dat hij de boodschap begrepen heeft, waarop
zijn bezoeker zegt: "Het is nu vier uur. Alle pastorieen kunnen per telefoon
bereikt worden. De voorlezing kan zonder moeite worden afgelast". De bisschop
mompelt, dat dat hem duidelijk is.
Dan is het weer stil, een lange tijd. Ten slotte zegt Geerdinck: "Heren, hebt
U hiermee Uw opdracht vervuld?" Ze mompelen van ja, waarop Geerdinck opstaat
en de bezoekers zijn voorbeeld volgen. Het papier, vermoedelijk een telexstrook,
wappert achter hen aan terwijl hij hen uitgeleide doet. Geen woord. Bij de
voordeur wervelt het strookje over de grond mee naar buiten. Geen groet.
De volgende zondagmorgen gaat - uiteraard - de voorlezing overal door, de woorden
non possumus non loqui klinken - "Wij kunnen niet zwijgen.

c. De RK in het Interkerkelijk Overleg (I.K.0.)

In de loop van 1942 besloot men, om de naam "Convent van Kerken- te veranderen
in Interkerkelijk Overleg" (afgekort: I.K.O.). "Convent" kon niet, zo vreesde
men, de indruk wekken dat het om een organisatie van kerken ging, die eventueel
door de bezetter kon worden opgeheven. "Overleg" bedoelde de indruk te geven
dat het ging om niet meer dan incidenteel overleg.

<76>

Er was al af en toe contact geweest tussen Protestantse voormannen en de
aartsbisschop. Prof. Slotemaker de Bruine had hem indertijd een afschrift
van het allereerste protest tegen de Jodenvervolging (zie hierboven, hfdst. 2)
doen toekomen en overwogen is toen om ook vanaf de Katholieke kansels een
getuigenis te doen weerklinken. De meningen onder de bisschoppen waren toen
evenwel verdeeld. [5.453] Verder was er overleg geweest inzake de schoolstrijd
(met mr. J. Donner), de Winterhulp en het radiobeleid. De officiele relatie
zou niet lang meer op zich laten wachten.

Op 31 oktober 1941 - uitgerekend op Hervormingsdag, zei men later - bezocht de
toenmalige voorzitter van het I.K.O., de Amsterdamse hoogleraar Paul Scholten,
mgr. de Jong en tijdens dat bezoek werden spijkers met koppen geslagen. Het was
het begin van een blijvende betrokkenheid van de Rooms-Katholieke Kerk bij het I.K.O.

<77>

Naar ik meen is het feit, dat vandaag de dag de Katholieke Kerk lid is van de
Raad van Kerken in Nederland, moeilijk los te denken van de beslissing die
toen genomen is.

Prof. Schotten schreef, de dag na zijn ontmoeting met mgr. de Jong, aan ds. Gravemeyer:

Gisteren had ik een belangrijk onderhoud met de Aartsbissch