n de vijand
was van eenigen godsdienst? Daar zij komt om het godsdienstig gevoel te
versterken door kennis, kan de Theosofie niet ten doel hebben het geloof
te ondermijnen, of te trachten het godsdienstig gevoel der menschen te
doen wankelen. Integendeel: waar zij komt tot de menschen, vraagt zij
hun niet hunnen godsdienst te verlaten, maar zij vraagt hun te pogen
dien godsdienst te doorgronden in zijn diepere en meer geestelijke
beteekenis. Zij komt tot den godsdienst om hem terug te geven wat hij in
den loop der eeuwen heeft verloren, zij komt om de kennis terug te
brengen, welke langzamerhand uit zijn gebied is geweken, zij komt om de
zinnebeelden en riten van den godsdienst begrijpelijk te maken en aan
hen wier geloof was geschokt door de aanvallen van het ongeloof een
hechten en zekeren grondslag te schenken waarop hun geloof rusten kan,
verheven boven de mogelijkheid van eenigen aanval, bekroond met goed
gevolg.

Wanneer ik dan hedenavond u toespreek uit naam der Theosofie, spreek ik
als iemand die het Christendom beschouwt als een van de groote
godsdiensten der wereld, die gelooft dat het in zich alles bevat wat
noodzakelijk is voor den groei der menschelijke ziel, maar die tevens
meent dat het algemeen verspreide Christendom van tegenwoordig zeer veel
verloren heeft van wat het oorspronkelijk Christendom bezat, als iemand
die gelooft dat het mogelijk is aan de kerk dat diepere, geestelijker
inzicht in den godsdienst terug te geven, dat in den tegenwoordigen tijd
uit het weten der Christenen verdwenen is.

Reeds de naam van deze voordracht "esoterisch of innerlijk Christendom"
zal waarschijnlijk door vele Christenen verworpen worden. Weinigen onder
de hedendaagsche Christenen willen toegeven dat er een esoterisch
Christendom bestaat, ja zelfs hoort men Christenen er zich dikwijls op
beroemen dat hun godsdienst ten minste niets heeft dat teruggehouden en
verborgen is. Dikwijls hoort men zeggen: de Christelijke godsdienst is
zoo eenvoudig dat zelfs een kind, dat de meest onontwikkelde hem kan
begrijpen en ik heb soms Christenen ontmoet die verontwaardigd werden
over het denkbeeld, dat er in verband met hun geloof eenige kennis zou
bestaan, welke teruggehouden wordt van den onwetende, welke niet
openlijk aan de wereld wordt verkondigd, kennis zoo moeilijk te
omvatten, dat de gewone menigte niet in staat zou zijn haar te
begrijpen. En toch is het duidelijk dat als het waar is dat het
Christendom niets anders te lee