verloren, 't Voelde nieuw aan.
En in zijn voeten liep reeds half de Vrijheid.

IV.

Toen de ochtend stil was als een heilig water,
trad hij de kamer waar de meublen bruin
ware' in, de lucht hel, het stof roerde niet.
Het goud stroomde buiten al door de straten,
en langs de wolken zeer wijd heengestrekt.
Zoo stil als een jonkvrouw de eerste droomen
der liefde waarneemt, duizelde hem om 't hoofd:
De arbeiders beklimmen de ochtendhoogten.

Zacht als een diepe nis leek hem de kamer,
het hoogst in 't huis, uitziende op den hemel,
en 't arme bruine deurtje van de kast
naast het raam, naast den openen hemel,
leek hem te bergen 't allerrijkst geheim.
Hij trad toe, en hij strekte zijne handen,
en nam het boek, het gele, uit de kast,
en droeg het stil naar de vierkanten tafel,
en zette zich en legde het open.

En zooals eene die zich voor het eerst
zet bij een veelgeliefde, zat hij neer,
en deed het oor open voor 't wonderboek.
Hij keek er in zooals wie in een water
kijkt buiten onder boomen, het zwart water
is licht van kabbelingen van de zon.
En stil begon de wetenschap te spreken.

"De arbeid maakt alles van uit de aarde.
De arbeiders huwen zich met de aarde.
De arbeiders de Man, en zij de Moeder.
En 't Kind is het Werk, dat uit steen en aarde
oprijst. Het alomtegenwoordig Arbeids-Werk.

Maar ach--dat kind het wordt aan hem onttrokken,
die de vader was. En 't wordt hem weggesleept
in andre huize', en niet met hem gedaan
zooals hij wenschen zou. En de vader
blijft arm en kinderloos: de arbeider."

Hij staarde met groote oogen in het boek,
zooals een kind dat voor het eerst een onrecht
ziet, met groot oog vol pijn er star naar kijkt.
In de zachte ochtend was het een verschrikking,
zooals de nacht is, en zijn oog ging open
zooals de nacht, en zijn hart als de nacht.
Hij was zeer jong, hij was als eene bloem.

En terwijl buiten de lichtlelies groeiden,
boog hij zijn hoofd ter neder in de schauw,
de bruine, die daar voor zijn voorhoofd was,
en las van daaruit, van uit paarsche scheemring
naar 't gele boek, dat zijn letters zwart straalde:

"Maar de Arbeid heeft zooveel afgestaan
aan den Rijkdom, de Rijkdom is zoo groot
geworden, dat zij de Arbeid heeft verkeerd
van klein en hout in groot en staal, dat rijk
is geworden het Arbeids-Instrument.
En millioenen zijn daardoor beroofd
van 't houten kleine werktuig, en nu arm
en bezitloos is de Meerheid der Menschen."

Zooals uit 't diepe ruischen va