umque item poenae atque praemium aduersa fronte
dissideant, quae in boni praemio uidemus accedere eadem necesse est in mali
poena contraria parte respondeant. Sicut igitur probis probitas ipsa fit
praemium, ita improbis nequitia ipsa supplicium est. Iam uero quisquis
afficitur poena, malo se affectum esse non dubitat. Si igitur sese ipsi
aestimare uelint, possuntne sibi supplicii expertes uideri quos omnium
malorum extrema nequitia non affecit modo uerum etiam uehementer infecit?
Vide autem ex aduersa parte bonorum, quae improbos poena comitetur. Omne
namque quod sit unum esse ipsumque unum bonum esse paulo ante didicisti,
cui consequens est ut omne quod sit id etiam bonum esse uideatur. Hoc
igitur modo quidquid a bono deficit esse desistit; quo fit ut mali desinant
esse quod fuerant, sed fuisse homines adhuc ipsa humani corporis reliqua
species ostentat. Quare uersi in malitiam humanam quoque amisere naturam.
Sed cum ultra homines quemque prouehere sola probitas possit, necesse est
ut quos ab humana condicione deiecit, infra hominis meritum detrudat
improbitas. Euenit igitur, ut quem transformatum uitiis uideas hominem
aestimare non possis. Auaritia feruet alienarum opum uiolentus ereptor?
Lupi similem dixeris. Ferox atque inquies linguam litigiis exercet? Cani
comparabis. Insidiator occultus subripuisse fraudibus gaudet? Vulpeculis
exaequetur. Irae intemperans fremit? Leonis animum gestare credatur.
Pauidus ac fugax non metuenda formidat? Ceruis similis habeatur. Segnis ac
stupidus torpit? Asinum uiuit. Leuis atque inconstans studia permutat?
Nihil auibus differt. Foedis inmundisque libidinibus immergitur? Sordidae
suis uoluptate detinetur. Ita fit ut qui probitate deserta homo esse
desierit, cum in diuinam condicionem transire non possit, uertatur in
beluam.

III.

Seest thou then in what mire wickedness wallows, and how clearly honesty
shineth? By which it is manifest that the good are never without
rewards, nor the evil without punishments. For in all things that are
done that for which anything is done may deservedly seem the reward of
that action, as to him that runneth a race, the crown for which he
runneth is proposed as a reward. But we have showed that blessedness is
the selfsame goodness for which all things are done. Wherefore this
goodness is proposed as a common reward for all human actions, and this
cannot be separated from those who are good. For he shall not rightly be
any