ssitatem. Igitur uti
est ad intellectum ratiocinatio, ad id quod est id quod gignitur, ad
aeternitatem tempus, ad punctum medium circulus, ita est fati series
mobilis ad prouidentiae stabilem simplicitatem. Ea series caelum ac sidera
mouet, elementa in se inuicem temperat et alterna commutatione transformat;
eadem nascentia occidentiaque omnia per similes fetuum seminumque renouat
progressus. Haec actus etiam fortunasque hominum indissolubili causarum
conexione constringit, quae cum ab immobilis prouidentiae proficiscatur
exordiis, ipsas quoque immutabiles esse necesse est. Ita enim res optime
reguntur, si manens in diuina mente simplicitas indeclinabilem causarum
ordinem promat. Hic uero ordo res mutabiles et alioquin temere fluituras
propria incommutabilitate coerceat. Quo fit ut tametsi uobis hunc ordinem
minime considerare ualentibus confusa omnia perturbataque uideantur, nihilo
minus tamen suus modus ad bonum dirigens cuncta disponat. Nihil est enim
quod mali causa ne ab ipsis quidem improbis fiat; quos, ut uberrime
demonstratum est, bonum quaerentes prauus error auertit, nedum ordo de
summi boni cardine proficiscens a suo quoquam deflectat exordio.

Quae uero, inquies, potest ulla iniquior esse confusio, quam ut bonis tum
aduersa tum prospera, malis etiam tum optata tum odiosa contingant? Num
igitur ea mentis integritate homines degunt, ut quos probos improbosue
censuerunt eos quoque uti existimant esse necesse sit? Atqui in hoc hominum
iudicia depugnant, et quos alii praemio alii supplicio dignos arbitrantur.
Sed concedamus ut aliquis possit bonos malosque discernere; num igitur
potent intueri illam intimam temperiem, uelut in corporibus dici solet,
animorum? Non enim dissimile est miraculum nescienti cur sanis corporibus
his quidem dulcia illis uero amara conueniant, cur aegri etiam quidam
lenibus quidam uero acribus adiuuentur? At hoc medicus, qui sanitatis
ipsius atque aegritudinis modum temperamentumque dinoscit, minime miratur.
Quid uero aliud animorum salus uidetur esse quam probitas? Quid aegritudo
quam uitia? Quis autem alius uel seruator bonorum uel malorum depulsor quam
rector ac medicator mentium deus? Qui cum ex alta prouidentiae specula
respexit, quid unicuique conueniat agnoscit et quod conuenire nouit
accommodat. Hic iam fit illud fatalis ordinis insigne miraculum, cum ab
sciente geritur quod stupeant ignorantes. Nam ut pauca quae ratio ualet
humana de diuina profunditate perstringam, de hoc quem tu