ntuitum nihilque sibi ad humanam
perfectionem deesse arbitraretur, num uidentes eadem caecos putaremus? Nam
ne illud quidem adquiescent quod aeque ualidis rationum nititur
firmamentis: infeliciores eos esse qui faciant quam qui patiantur
iniuriam." "Vellem," inquam, "has ipsas audire rationes." "Omnem," inquit,
"improbum num supplicio dignum negas?" "Minime." "Infelices uero esse qui
sint improbi multipliciter liquet." "Ita," inquam. "Qui igitur supplicio
digni sunt miseros esse non dubitas?" "Conuenit," inquam. "Si igitur
cognitor," ait, "resideres, cui supplicium inferendum putares, eine qui
fecisset an qui pertulisset iniuriam?" "Nec ambigo," inquam, "quin perpesso
satisfacerem dolore facientis." "Miserior igitur tibi iniuriae inlator quam
acceptor esse uideretur." "Consequitur," inquam. "Hinc igitur aliis de
causis ea radice nitentibus, quod turpitudo suapte natura miseros faciat,
apparet inlatam cuilibet iniuriam non accipientis sed inferentis esse
miseriam." "Atqui nunc," ait, "contra faciunt oratores. Pro his enim qui
graue quid acerbumque perpessi sunt miserationem iudicum excitare conantur,
cum magis admittentibus iustior miseratio debeatur; quos non ab iratis sed
a propitiis potius miserantibusque accusatoribus ad iudicium ueluti aegros
ad medicum duci oportebat, ut culpae morbos supplicio resecarent. Quo pacto
defensorum opera uel tota frigeret, uel si prodesse hominibus mallet, in
accusationis habitum uerteretur, Ipsi quoque improbi, si eis aliqua rimula
uirtutem relictam fas esset aspicere uitiorumque sordes poenarum
cruciatibus se deposituros uiderent compensatione adipiscendae probitatis,
nec hos cruciatus esse ducerent defensorumque operam repudiarent ac se
totos accusatoribus iudicibusque permitterent. Quo fit ut apud sapientes
nullus prorsus odio locus relinquatur. Nam bonos quis nisi stultissimus
oderit? Malos uero odisse ratione caret. Nam si, uti corporum languor, ita
uitiositas quidam est quasi morbus animorum, cum aegros corpore minime
dignos odio sed potius miseratione iudicemus, multo magis non insequendi
sed miserandi sunt quorum mentes omni languore atrocior urget improbitas.

[151] Sed puniri ... respondi _quae infra_ (_in pag. 328 l. 73_) _post_
ultioni puniti _in codicibus habentur huc transponenda esse censuit P.
Langenus, demonstrauit A. Engelbrecht._

IV.

Then said I, "I confess and perceive that thou affirmest not without
cause that the vicious, though they keep the outw