enhavas nombron da vortoj suficxan kaj tiel
grandan, ke se oni volas, oni povas ecx tute libere esprimi siajn
pensojn sen ia kreado de novaj vortoj,--montras la fakto, ke en
la tuta "Dua Libro" vi ne renkontas ecx unu nove kreitan vorton!
(vi renkontos tie, vere, multajn vortojn, kiujn vi ne trovas en
la fundamenta vortaro, sed tio cxi estas vortoj ne nove kreitaj,
sed nur tiaj, kiujn mi danke la gramatikon (C. 7.) ne bezonis
presi en la vortaro). Oni devas memori, ke cxiu lingvo servas
por esprimi niajn pensojn, sed ne por senpense traduki el aliaj
lingvoj; oni devas tial peni esprimadi siajn pensojn per la jam
estantaj vortoj kaj kreadi novajn vortojn nur tie, kie gxi estas
efektive necesa,--kaj tiam la vortoj nove kreataj estos nur
malofte disjxetitaj inter la multo da vortoj jam konataj kaj
povos facile aligxi al la lingvo kaj ricxigi gxin ne perdigante
gxian unuformecon.
Tiel, danke la unu gramatikon kaj la unu formon de la plej granda
parto de l' vortoj, la lingvo internacia havos jam de l' komenco
unu formon cxe cxiuj uzantaj gxin. Nur tiuj vortoj, kiuj en la
fundamenta vortaro ne estas trovataj, en la unua tempo estos
malegale kreataj de malsamaj auxtoroj. Sed cxar unue tiaj vortoj
estos renkontataj nur disjxetite inter la multo da vortoj jam
konstantaj, kaj due la nombro de tiaj malegale sonantaj vortoj
ankoraux pli malgrandigxos danke la komunan fonton, el kiu la
auxtoroj prenados la novajn vortojn (la plej gravaj euxropaj
lingvoj),--tial tiuj "novaj" vortoj prezentos nenion alian ol
provincialismojn de la unu lingvo internacia. Tiaj
provincialismoj estis en granda nombro en cxia alia lingvo, kaj
kun la vastigxado de la skribata literaturo ili komencis
perdigxi. Tio sama estos ankaux en la lingvo internacia, sed
cxar la lingvo internacia pli dependas de la volo de l' homoj, ol
de aliaj kondicxoj,--tiu proceso de unuformigxado iros en gxi
multe pli rapide. La vortoj kreitaj malfelicxe baldaux
perdigxos, kaj la vortoj felicxe kreitaj restos kaj eniros en la
lingvon; la vortoj egale felicxe kreitaj sed malegale
sonantaj--kelkan tempon batalos inter si kiel sinonimoj, sed jam
post mallonga tempo ni vidos, ke unu el tiuj formoj estas uzata
pli ofte kaj de pli granda parto de verkantoj, ol cxiuj aliaj
formoj,--kaj baldaux la unua formo elpusxos cxiujn ceterajn
formojn, kiuj post kelka tempo simple mortos de neuzado. Tiel ju
pli energie vastigxos kaj ricxigxos la literaturo de la lingvo
internacia, des p
|