wedstrijd van den arbeid".

Wel mocht Milaan die eer voor zich opeischen!

Want meer dan in eenige andere stad van Italie treden in deze
metropolis de _mensch_ en _das Gebild der Menschenhand_ op den
voorgrond. En altijd zal den reiziger die van over de Alpen Italie
binnenkomt treffen de tegenstelling tusschen de gewijde stilte en de
majesteit van het hooggebergte, waar de Natuur heerschappij voert en
de wufte, wereldsche drukte, inhaerent aan den eeredienst van den
mensch, in de stad, waar alle groote volkerenstraten, die Noord en
Zuid verbinden, hun eindpunt vinden.

In Milaan klopt het hart van het herboren Italie; noemde Plinius
de stad, waarover Cicero, de groote redenaar, eens als stedehouder
regeerde, reeds "het nieuwe Athene", thans mag zij de geestelijke
en zedelijke hoofdstad van Italie genoemd worden. Na de overwinning
der Fransch-Piemontsche wapenen op de Oostenrijkers bij Magenta in
1859--vereeuwigd in het prachtige ruiterstandbeeld op het reusachtige
Domplein, een der schoonste van Europa, dat Victor Emanuel II
voorstelt midden in het gevecht, zijn paard inhoudend om bevelen
uit te deelen--heeft de stad, bevrijd van het vreemde juk, zich snel
ontwikkeld tot een centrum van handel en nijverheid.

Milaan is de _werk_stad van Italie; drie machtige bondgenooten hebben
haar daarbij geholpen om de positie te veroveren, die zij thans onder
de eerste steden van het Apenijnsche schiereiland inneemt. Deze "triple
alliantie" bestaat uit: het verstand, de werkzaamheid en het geluk.

Aan die drie elementen dankt Milaan zijn enorme uitbreiding en zijn
toenemende welvaart.

De stad telt nu meer dan een half millioen inwoners en is het
middelpunt van het intellectueele en artistieke leven van dit begaafde
volk; de verzamelplaats van tal van zangers, toonkunstenaars en
tooneelspelers uit alle landen der wereld; hier is de markt voor
impressario's en operadirecties. Maar boven alles verheugt zich
de industrie hier in hoogen bloei. Milaan is het middelpunt van de
Lombardijsche zijdeweverijen, die haar grondstof te danken hebben aan
de duizenden moerbeiboomen in deze vruchtbaarste laagvlakte van Europa
met wier bladeren de zijdewormen zich voeden. Ook fluweel, tapijten,
papier en gummi vormen hier belangrijke export-artikelen, terwijl
uitgevers als de gebr. Treves en de firma Sonzogno een Europeesche
vermaardheid genieten.

Moet men niet toegeven dat alle omstandigheden Milaan hebben
voorbeschikt om binnen zijn muren