Een aardig staaltje nu van dien geest, maar:
ver-Heiniaand, d.i. dus culmineerend, is dit: (Gustave Heine bezocht
zijn grooten broer aan diens ziekbed en vertelt ons daarvan het
volgende):

Im Laufe des Gespraches nahm ich ein franzoesiches Journal zur Hand,
und nachdem ich seinen Inhalt ueberflogen, fragte ich Heinrich, was
er von den oeffentlichen Personen Frankreichs halte. "Ach," sagte
er, "da musz ich Dir dieselben Worte sagen, die der alte
Franzoesische Wachtmeister aeusserte als der Lieferant Lewi seine
Ochsen ablieferte. Dieses geschah auf dem Marktplatze eines kleinen
Staedtchens wo der Etat-Major stationirte, vor dem jedesmal die
Ochsen vorbeidefiliren mussten, um gezahlt zu werden. Hr. von Lewi
hatte versprochen 300 Ochsen zu liefern, hatte aber nur 100 Ochsen
zu seiner disposition. [p.66] Er liess deshalb die Ochsen einzeln
vor dem Etat-Major voorbeitreiben, und richtete es so ein, dass die
gemusterten Ochsen von seinen Knechten schnell zu dem einen Thore
hinaus, um die Stadt herum zu dem anderen wieder herein
getrieben wurden, so zwar, dass endlich von dem Etat-Major die Zahl
von 300 Ochsen richtig bescheinigt wurde. Nur ein alter
Wachtmeister der dabei war, schuettelte den Kopf mit Verwunderung
und bemerkte: Es kaeme ihm vor, als seien es immer dieselben
Ochsen."--"Ja lieber Bruder," schloss Heinrich, "auch mir wil es
vorkommen, als seien es immer dieselben Ochsen."

Maar Heine was wel voor een groot deel Jood, maar voor een ander deel
had hij niet alleen het essentieele der Westersche beschaving in zich
opgenomen doch schijnt bovenal zijn elegant-amoureuse wezen doordrenkt
te zijn geworden van de geuren harer wellicht schoonste bloem, inderdaad
haar _fine fleur_: de fransche cultuur. Want is in den volgenden bon-mot
niet vooral de geest belichaamd van het ridderlijk volk, wien geen
enkele omstandigheid, zij 't de ontzettendste ziekte of wreedst-
aangluipende dood, de schoone geste, den Meester-lijken glimlach en de
fijn-geslepen scherts zijner courtoisie kan verhinderen of doen tanen?
Kort voor Heine's sterven, maakt hij aan zijn ziekbed kennis met zijn
schoonzuster, Gustave's vrouw; hij licht, om haar te kunnen aanzien, met
de eene hand zijn verlamde ooglid op, vat met de andere _haar hand_
en zegt tot _Gustave_:

Bruder, Du warst klueger als ich, Du nahmst Dir von den Uebelen das
kleinste."

Me