meus, ego servus tuus qui vovi tibi sacrificium
confessionis in his litteris, et oro ut ex misericordia tua _reddam tibi
vota mea_; ecce ego quam fidenter dico in tuo Verbo incommutabili omnia te
fecisse, invisibilia et visibilia, numquid tam fidenter dico non aliud quam
hoc attendisse Moysen cum scriberet: _In principio fecit Deus coelum et
terram?_ Quia non sicut in tua veritate hoc certum video, ita in ejus mente
video id eum cogitasse cum haec scriberet. Potuit enim cogitare in ipso
faciendi exordio, cum diceret, _In principio_: potuit et coelum et terram
hoc loco, nullam jam formatam perfectamque naturam sive spiritualem sive
corporalem, sed utramque inchoatam et adhuc informem velle intelligi. Video
quippe vere potuisse dici, quidquid horum {242} diceretur; sed quid horum
in his verbis ille cogitaverit, non ita video: quamvis sive aliquid* horum,
sive quid aliud quod a me commemoratum non est, tantus vir ille mente
conspexerit, cum haec verba promeret, verum eum vidisse apteque id
enuntiasse non dubitem.

[Sidenote: XXV. Adversus eos qui aliorum interpretandi rationem temere
rejiciunt.]

34. Nemo jam mihi molestus sit dicendo mihi: Non hoc sensit Moyses quod tu
dicis, sed hoc sensit quod ego dico. Si enim mihi diceret: "Unde scis hoc
sensisse Moysen quod de his verbis ejus eloqueris?" aequo animo ferre
deberem et responderem fortasse quae superius respondi, vel aliquanto
uberius, si esset durior. Cum vero dicit: "Non hoc ille sensit quod tu
dicis, sed quod ego dico;" neque tamen negat, quod uterque nostrum dicit,
utrumque verum esse; o vita pauperum Deus meus, in cujus sinu non est
contradictio, plue mihi mitigationes in cor, ut patienter[329] tales feram
qui non mihi hoc dicunt, quia divini sunt, et in corde famuli tui viderunt
quod dicunt; sed quia superbi sunt: nec noverunt Moysi sententiam, sed
amant suam; non quia vera est, sed quia sua est. Alioquin[330] et aliam
veram pariter amarent, sicut ego amo quod dicunt, quando verum dicunt; non
quia ipsorum est, sed quia verum est; et ideo jam nec ipsorum est, quia
verum est. Si autem ideo ament illud quia verum est, jam et ipsorum est, et
meum est; quoniam in commune omnium est veritatis* amatorum. Illud autem
quod contendunt non hoc sensisse Moysen quod ego dico, sed quod ipsi
dicunt; nolo, non amo: quia etsi ita est, tamen ista temeritas non
scientiae sed audaciae est; nec visus, sed typhus eam peperit. Ideoque,
Domine, tremenda sunt judicia tua; quoniam veritas