ijd uit. Hamsun heeft sympathie voor menschen, die
weten te bevelen en te gehoorzamen, en die zich zelf kunnen bedwingen.
In de plebeische behoefte aan genot, in den eeuwigen honger naar meer
van den arbeider ziet hij teekenen van decadentie. In _Markens Grode_
echter wordt een nieuwe aristocraat geschilderd, een man zonder
geestelijke ontwikkeling maar met groote arbeidskracht, die het land
bewerkt en zich daardoor opwerkt tot zelfstandigheid, welstand en
aanzien onder de zijnen. Geld bezit hij niet; een som, die hij door
toeval krijgt, wordt door een van zijn kinderen, den eenige, die
mislukt, opgemaakt. Maar hij heeft huis en hof, vee en land, bosch en
weide, en dat alles is het zijne, omdat het het product van zijn vlijt
is. Het boek is eenigszins utopistisch, maar het is eene moderne idylle
vol idealisme. Hamsun's laatste, minder gelukte, roman draagt den titel
_Konerne ved Vandposten_.
Behalve de hierboven reeds genoemde boeken heeft Hamsun nog eenige
andere geschreven, van welke hier niet onvermeld mogen blijven een paar
interessante bundels novellen (in een van deze het uitgelaten vroolijke
stuk _Dronningen af Saba_). En dan het meesterwerk _Livet i Vold_,
uitmuntend door originaliteit en zekerheid van uitvoering.
Jac. B. Bull is, wat zijn leeftijd betreft, een der oudste schrijvers
van dit tijdvak,--hij is in 1853 geboren,--maar hij is betrekkelijk laat
begonnen te schrijven. Een groot deel van zijn producten valt zelfs na
1900, maar een deel van die werken, die vermoedelijk het langst zullen
gelezen worden, zijn tusschen 1890 en 1900 ontstaan. Hij begint met
oppositie tegen sommige theorieen uit het vorige tijdvak, en wel vooral
tegen de erfelijkheidstheorie, zooals die in de litteratuur van die
dagen somtijds optreedt. Hij vindt deze theorie gevaarlijk voor het
verantwoordelijkheidsgevoel, en hij schrijft een tooneelstuk _Uten
Ansvar_ (Zonder Verantwoordelijkheid). Dit stuk trok weinig de aandacht,
maar het is karakteristiek voor de conservatieve gezindheid van den
dichter, die zich ook in zijn latere werken zou openbaren.
Het beste werk heeft Bull geleverd op het gebied van de boerennovelle.
Zijn locaal is het Osterdal, waar hij door geboorte thuis hoort. Sedert
1892 gaf hij een groot aantal schetsen uit deze landstreek, eerst in
kleine bundels: _Skisser, Fra Skog og Fjeld_, e.a. Deze zijn verzameld
onder den titel _Folkelivsbilleder_ (1904). Jongere verzamelingen zijn
_Fjeldfolk, Morosamme Kropper, Jag
|