inesque agere et scalis vallum ascendere
coeperunt. At tanta militum virtus atque ea praesentia animi fuit, ut,
cum undique flamma torrerentur maximaque telorum multitudine premerentur
suaque omnia impedimenta atque omnes fortunas conflagrare intellegerent,
non modo demigrandi causa de vallo decederet nemo, sed paene ne
respiceret quidem quisquam, ac tum omnes acerrime fortissimeque
pugnarent. Hic dies nostris longe gravissimus fuit; sed tamen hunc
habuit eventum, ut eo die maximus numerus hostium vulneraretur atque
interficeretur, ut se sub ipso vallo constipaverant recessumque primis
ultimi non dabant. Paulum quidem intermissa flamma et quodam loco turri
adacta et contingente vallum tertiae cohortis centuriones ex eo, quo
stabant, loco recesserunt suosque omnes removerunt, nutu vocibusque
hostes, si introire vellent, vocare coeperunt; quorum progredi ausus est
nemo. Tum ex omni parte lapidibus coniectis deturbati, turrisque
succensa est.

44

Erant in ea legione fortissimi viri, centuriones, qui primis ordinibus
appropinquarent, Titus Pullo et Lucius Vorenus. Hi perpetuas inter se
controversias habebant, quinam anteferretur, omnibusque annis de locis
summis simultatibus contendebant. Ex his Pullo, cum acerrime ad
munitiones pugnaretur, "Quid dubitas," inquit, " Vorene? aut quem locum
tuae probandae virtutis exspectas ? hic dies de nostris controversiis
iudicabit." Haec cum dixisset, procedit extra munitiones quaque pars
hostium confertissma est visa irrumpit. Ne Vorenus quidem tum sese vallo
continet, sed omnium veritus existi mationem subsequitur. Mediocri
spatio relicto Pullo pilum in hostes immittit atque unum ex multitudine
procurrentem traicit; quo percusso et exanimato hunc scutis protegunt,
in hostem tela universi coniciunt neque dant regrediendi facultatem.
Transfigitur scutum Pulloni et verutum in balteo defigitur. Avertit hic
casus vaginam et gladium educere conanti dextram moratur manum,
impeditumque hostes circumsistunt. Succurrit inimicus illi Vorenus et
laboranti subvenit. Ad hunc se confestim a Pullone omnis multitudo
convertit: illum veruto arbitrantur occisum. Gladio comminus rem gerit
Vorenus atque uno interfecto reliquos paulum propellit; dum cupidius
instat, in locum deiectus inferiorem concidit. Huic rursus circumvento
fert subsidium Pullo, atque ambo incolumes compluribus interfectis summa
cum laude sese intra munitiones recipiunt. Sic fortuna in contentione et
certamine utrumque versavit, ut